Abitur

Abitur, Alman orta öğretim sistemindeki ulaşılabilir en yüksek lise diplomasıdır. Almanya'da yüksekokul veya üniversite eğitimini mümkün kılan bu diploma, Almanca konuşulan başka ülkelerce de (Avusturya, İsviçre vb.) tanınmıştır ve üniversite eğitimi için yerel diplomalara denktir.

Alman ortaöğretim sisteminde eyalete göre 12 veya 13 yıl eğitim ve son sınıfta yapılan beş ayrı merkezi sınav sonrasında ulaşılabilen en yüksek lise diplomasıdır. Almanya'da yüksekokul veya üniversite eğitimini mümkün kılan bu diploma, Avrupa Birliği'ndeki başka ülkelerde de (İngiltere, Avusturya, İsviçre vb.) tanınmış, üniversite eğitimi için yerel diplomalara (Matura, A-level, IB vb.) denk tutulmuştur. Kelime anlamı olarak başarılı öğrenim dışında, yetişkinlik anlamına da gelmektedir.

Abitur diplomasına sahip öğrenciler, tabi oldukları uyruğa bakılmaksızın, Avrupa Birliği vatandaşı öğrencilerle aynı haklara sahip olur (EU-Bildungsinländer). Bu bağlamda henüz tam üye sıfatını alamamış Türkiye sınırlarında doğup, sadece bu uyruğa sahip öğrenciler, Avrupa'daki eğitimleri süresince herhangi bir zorlukla karşılaşmamaktadır. Abitur'un Avrupa'daki bu geniş çaplı avantajlarının yanında ABD'deki birçok üniversite de başvuru aşamasında Abitur'u bir artı puan olarak değerlendirmekte, Abitur derslerinin notlarına göre kredi muafiyeti de vermektedir. Türkiye'deki çeşitli vakıf üniversiteleri de son yıllarda benzer bir tavır içine girmiştir (ek burs, kredi muafiyeti, hazırlık atlama vb.).

Çeşitleri
Abitur aslen ikiye ayrılmaktadır: Bağımsız Abitur (allgemeine Hochschulreife) ve Bağımlı Abitur (fachgebundene Hochschulreife). Türkiye'de, seçmeli olarak sadece İstanbul Özel Alman Lisesi'nde ve İstanbul Erkek Lisesi'nde verilmekte olan Abitur diplomaları bağımsızdır. Almanya'da ise öğrenciler, Bağımlı diploma sayesinde istedikleri derste (Beden Eğitimi, Müzik, Tarih, Resim vb.) uzmanlaşarak, Abiturlarını bu derse bağımlı alabilirler.

Sınav
Bağımsız Abitur diplomasına hak kazanmak için bir dizi yazılı ve sözlü sınavları başarılı bir şekilde geçmek gerekmektedir. Türkiye'de zorunlu Almanca, İngilizce ve matematik temel derslerinin dışında; fizik, kimya, biyoloji derslerinden seçilecek bir dersten toplam 4 yazılı sınav yapılmaktadır. Bu seçimin dışında kalan derslerden biri sözlü sınavlardan ilkidir. Diğer sözlü sınav ise, Abitur yazılı sonuçlarında önceki yıllara göre en büyük değişme (artış veya azalış) görülen derse göre belirlenir. Bu sistem Türkiye'de Abitur diplomasını verebilen İstanbul Erkek ve İstanbul Alman Liseleri ile Dubai, Tahran ve doğu bölgesindeki diğer DS'ler ile aynıdır.

Türkiye'de yazılı sınavlar Şubat ayı dolaylarında olmakla beraber, sözlü sınavların gerçekleşmesi ise, Mayıs ayını bulmaktadır.

Yazılı sınavların süreleri birbirinden farklı olmakla beraber, dört ila altı saat arasında değişmektedir. Sözlü sınavlar ise, belirli bir ön hazırlık süresiyle başlar (20 dakika civarı).

Almanya'da eyaletler kendi yöresinin kültürel değerleri ışığında Abitur sınavlarını hazırlamaktadır. Almanya'nın 16 eyaletinden dokuzu Abitur merkezi olarak tanımlanmıştır. Türkiye'deki Abitur sınavları, Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti'nin hazırladığı çerçevede gerçekleşmektedir. Bu sebeple okutulan ders kitapları da, bu eyaletin Eğitim Bakanlığınca onaylıdır.

Değerlendirme ve notlar
İlk olarak kendi ders öğretmeni tarafından değerlendirilen Abitur yazılı sınavları, ikinci bir defa okuldaki aynı branştan başka bir öğretmen tarafından değerlendirilir. Bu sınav kâğıtlarından bazıları Almanya'ya gönderilerek bir kez de oradaki heyet tarafından değerlendirilir. Yerine göre üç kez titizce değerlendirilen kâğıtlara son notları verilir. Sözlü sınavlarda ise, kendi öğretmeni dışında okuldan başka bir öğretmen ve bir de okul dışından görevlendirilmiş başka bir heyet görevlisi, yapılan sözlü sınav akabinde öğrenciye notunu verirler.

Alman not sistemine göre verilen Abitur notu, bir ile altı arasında değişmektedir. En başarılı not 1,0 sayılırken; 4,0 üzeri (4,0 hariç) alan öğrenciler, Abitur diplomasını almaya hak kazanamazlar. 1,0 ile 2,0 arasındaki Abiturlar çok yüksek bir başarıyı gösterir.


Sınava Hazırlık
Abitur Sınavı’nda öğrencilerin sorumlu oldukları 6 ders vardır: Almanca, İngilizce, Matematik, Fizik, Kimya ve Biyoloji
10. Sınıf: Bu sınıfta yukarıda adı geçen altı dersin 11. ve 12. sınıflarda destek olması açısından branş ve metod olarak temeli oluşturulmaktadır.
11. ve 12. Sınıflar: Altı dersin her biri için öğrenciler her yarı yılın sonunda Abitur Sınavı’na etki edecek birer not alırlar. Bu yarı yılın sonunda alınan notlardan ikisi Abitur Sınavı’na hazırlık için yazılı sınav notundan ve iki adet de yine Abitur Sınavı’na hazırlık amaçlı yapılan sözlü notundan oluşur.
Abitur Sınavı için verilen notlar 15’lik not sistemine göre verilmektedir.


Sınav Başvurusu
12. sınıfa başladığınız ilk ay (Eylül ayı)
Her öğrenci dört dersten yazılı sınava girecektir: Almanca, İngilizce, Matematik zorunlu yazılı sınav dersleridir. Geriye kalan Biyoloji, Kimya ve Fizik derslerinden biri dördüncü yazılı sınav olarak seçilir.
Her öğrenci iki sözlü sınava girecektir. Öğrenci yazılı sınav için seçmediği iki dersten birini sözlü sınav için seçer. Okul yönetimi de yazılı sınava girilen dört dersten birini ikinci sözlü sınav dersi olarak seçer.
Bu durumda öğrenci bir dersten hem yazılı, hem de sözlü sınava , üç dersten ise sadece yazılı sınava girer, yazılı sınavına girmediği bir dersten de sadece sözlü sınava girer ve adı verilen altı abitur dersinin birinden de hiçbir sınava girmez.


Yazılı Sınavlar
Yarıyıl tatilinden hemen sonra şubat ayında yapılır.
Ocak ayında yapılan bir toplantıda öğretmenler hangi öğrencilerin yazılı sınava kabul edilecekleri konusunda karara varırlar. Yazılı sınava kabul için öğrencinin o tarihe kadar derslere düzenli olarak katılmış olması ve aldığı notların Abitur Sınavı’nı geçecek düzeye ulaşmış olması gerekmektedir.


Sözlü Sınavlar
Mayıs ayında yapılır.
Sınavlardan önce öğretmenler Almanya’dan gelen Sınav Başkanı gözetiminde öğrencilere sınavlara kabul edilip edilmedikleri hakkında bilgi verirler:
Abitur yazılı sınavından en fazla bir dersten 4 puan almış bir öğrenci sınava kabul edilir.
Eğer öğrenci iki yazılı sınavından 4 puanın altında almış ise Sınav Başkanı öğrencinin sözlü sınava kabulü konusunda karar verir.
Üç veya dört yazılı sınavdan dört puanın altında almış olan bir öğrenci sözlü sınava kabul edilmez.


Diploma
Beş dersten (Almanca, İngilizce, Matematik ve iki fen dersinden) bir sınav notu hesaplanır. Eğer bir dersten sadece bir sınava girildiyse bu sınavdan alınan sonuç sınav notunu oluşturur. Eğer bir dersten hem yazılı, hem de sözlü sınava girildiyse, bu sınavların ortalaması alınır. Burada yazılı sınavın notu daha ağırlıklıdır.
Sınav için sorumlu olunan altı dersin her birinden 11. sınıfın birinci ve ikinci yarıyılında, 12. sınıfın birinci ve ikinci yarıyılında alınan notlardan birer ön not oluşturulur.
Her ders için bir son not oluşturulur.
Bir dersten hiç sınava girilmediği takdirde ön notu, alınan son not teşkil eder.
Diğer derslerin son notunu ön not ve sınav notunun ortalaması teşkil eder. Burada sınavdan alınan not daha ağırlıklı hesaplanır.
Abitur Sınavı’nı geçme koşulları:
Tüm hesaplanan son notların toplamı en az 30 (otuz) olmalıdır.
Dört yazılı sınava girdiği derslerin son notlarının toplamı en az 20 (yirmi) olmalıdır.
Hiç bir dersten alınan son not 0 (sıfır) olamaz.
En fazla iki dersin son notu 4 (dört) puanın altında olabilir; ki bunlardan en fazla biri yazılı sınava girdiği dersin son notu olabilir.
İki dersin son notu 4 (dört) puanın altında ise, diğer son notların her biri en az 5 (beş) puan olmalıdır.

Abitur Notu
Abitur notunun hesaplanmasında dört yazılı sınavdan alınan notların ağırlığı iki, sözlü sınavlardan alınan notların ağırlığı ise birdir; yani yazılı sınav notları ikiyle, sözlü sınav notları ise birle çarpılarak Abitur notu elde ediliyor.
Bu ağırlıklı notların toplamından ise aşağıdaki tablo yardımı ile not hesaplaması yapılıyor.

Alman not sistemine göre verilen Abitur notu, bir ile altı arasında değişmektedir. En başarılı not 1,0 sayılırken; 4,0 üzeri (4,0 hariç) alan öğrenciler, Abitur diplomasını almaya hak kazanamazlar. 1,0 ile 2,0 arasındaki Abiturlar çok yüksek bir başarıyı gösterir. Ülkemizde Alman Lisesi ve İstanbul Lisesi tarafından verilmektedir.


Abitur sınavları; Almanca,İngilizce, Fen Dersleri ve Matematik olacak şekilde birkaç bölümden oluşur. Sınav klasik yazılı olacak şekilde uygulanır ve de yazılı sınavların ardından, sözlü sınav ilerleyen aylarda gerçekleştirilir.

Abitur sınavı, her ne kadar Fen ve Matematik bölümlerini içerse de, ileri düzeyde Almanca İngilizce gerektiren bir sınavdır. Sınavın Almanca ve İngilizce bölümler; şiir ve düzyazı (kısa öykü, makale, roman vb.) analizi, edebi makale yazma gibi içeriklere sahiptir. Adaylar, sınavın bu bölümlerinde 5 saat boyunca yazı yazarlar. Ürettikleri metinlerin hem dilsel hem de içeriksek olarak değerlendirilmesi yapılır. Bu sınavlar da, ayrı ayrı yapılmakla birlikte, yine öğrencinin uzun süre odaklanmasını ve her alanda analitik düşünme kabiliyeti sahip olmasını gerektirmektedir.