Tarihte yolculuk : 1972

1972 senesindeki önemli olaylar ve gelişmeler

1 Ocak 1972 Avusturya'lı diplomat Kurt Waldheim, BM genel sekreterliğine getirildi.

4 Ocak 1972 Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı bir açıklama yaptı. Buna göre, arananları ihbar edenlere 100 bin lira verilecekti.

10 Ocak 1972 15 idam kararını bozan Askeri Yargıtay İkinci Dairesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını onayladı.

11 Ocak 1972 Doğu Pakistan, Bangladeş oldu.

15 Ocak 1972 Tarihi Yeniköy Adliyesi yandı.

20 Ocak 1972 Türk Hava Yolları'nın Marmara uçağı Adana'da düştü. Uçakta yolcu yoktu. Beş kişilik mürettebattan bir hostes öldü, dört görevli yaralandı.

21 Ocak 1972 Cidde'ye yaptığı Hac seferinden dönen Marmara adlı THY uçağı 5 kişilik mürettebatıyla düştü. Hostes Hülya Maviler yanarak öldü, diğerleri yaralı olarak kurtarıldı.

24 Ocak 1972 İsmet İnönü "Siyasi suçlar için idam olmamalı" dedi ve sıkıyönetimin kaldırılmasını istedi.

30 Ocak 1972 İngiliz askerleri, Kuzey İrlanda'da gösteri yapanların üzerine ateş açarak 14 insan hakları savunucusunun ölümüne neden oldu. Bugün İngiltere tarihine kanlı pazar olarak geçti.

4 Şubat 1972 Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) parti liderlerine bir brifing verdi. "Siyasi suçlarda idam affının" sol bir slogan olduğu belirtildi.

22 Şubat 1972 Uçakla gelen yolcuların gümrüksüz alışveriş edebilecekleri ilk ''free shop'' Yeşilköy Havalimanı'nda açıldı.

22 Şubat 1972 Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon Çin Halk Cumhuriyetini ziyaret etti. Richard Nixon Çin'in Birleşmiş Milletler'e (BM) katılması için ısrar etti.

28 Şubat 1972 Amerika Birleşik Devletleri başkanı Richard Nixon'ın Çin'e düzenlediği resmî ziyaret sona erdi. Burada Mao Zedong'la da görüşen Nixon, Çin'i ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.

5 Mart 1972 Ağustos 1971'de Sultanahmet'te esrar satarken yakalanan ve 6 yıl hapse mahkum edilen 14 yaşındaki İngiliz çocuk, Türkiye ile İngiltere arasında sorun oldu. İngiliz basını "Gaddar Türkler" diye manşetler attılar. Bunun üzerine Başbakan Nihat Erim programında olmasına rağmen 1972'de ABD'ye giderken Londra'ya uğramadı

6 Mart 1972 TBMM Adalet Komisyonu, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam cezalarını onayladı.

6 Mart 1972 Adalet Komisyonu Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam cezalarını onayladı.

10 Mart 1972 Türkiye Büyük Millet Meclisi Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın idamlarını onayladı.

11 Mart 1972 "Anarşistler"e yardım ettikleri ileri sürülen 57 subayla 11 astsubay ordudan atıldı.

16 Mart 1972 Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.

23 Mart 1972 Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen idam cezalarını onayladı.

25 Mart 1972 Cumhuriyet Halk Partisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından onaylanan idam kararlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. İnfaz savcılığı dosyayı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'na gönderdi. Üç gün sonra Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi idamların infazına karar verdi.

27 Mart 1972 Türkiye Halk Kurtuluş Partisi- Cephesi lideri Mahir Çayan ve arkadaşları Ünye Radar Üssü'nden 3 İngiliz teknisyeni kaçırdı.

6 Nisan 1972 Anayasa Mahkemesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam kararlarını usulden iptal etti. TBMM'nin idamları yeniden görüşeceği açıklandı.

10 Nisan 1972 İran'da, 7 şiddetinde deprem meydana geldi. Yaklaşık 5.000 kişinin öldüğü depremde Firuzabat ve Cehrum kentlerinde binalar yerle bir oldu.

16 Nisan 1972 İnsanoğlunun 5. ay yolculuğu 'Apollo 16' uzay aracı ile başladı.

17 Nisan 1972 ABD'de, Richard Nixon yönetiminin 1972 seçimlerinde siyasal rakiplerini yasadışı dinleme faaliyetleri açığa çıkarıldı. Watergate adıyla anılan olaya adı karışan üç danışman ve bir savcı istifa etti.

20 Nisan 1972 Apollo 16, Ay'a iniş yaptı.

22 Nisan 1972 Bülent Ecevit ordunun demokrasiyi koruma konusundaki çabasını övdü.

24 Nisan 1972 TBMM, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam kararlarını yeniden onayladı.

29 Nisan 1972 Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay hükümeti kurma görevini eski başbakanlardan Suat Hayri Ürgüplü'ye verdi.

2 Mayıs 1972 ABD'den alınan TCG Oruç Reis ile TCG Uluç Ali Reis denizaltıları törenle donanmaya katıldı.

2 Mayıs 1972 Pele'nin de oynadığı Brezilya şampiyonu Santos futbol takımı İstanbul'a geldi. Santos ertesi gün Fenerbahçe'yi 6-1 yendi.

3 Mayıs 1972 Ortadoğu Gazetesi yayın hayatına başladı.

6 Mayıs 1972 Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi.

8 Mayıs 1972 Bülent Ecevit listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine, İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün sonra CHP genel başkanlığından istifa etti.

14 Mayıs 1972 Bülent Ecevit, CHP kurultayında Atatürk ve İsmet İnönü'den sonra CHP'nin üçüncü genel başkanı seçildi.

16 Mayıs 1972 Sıkıyönetim uygulaması çerçevesinde askeri makamlarca tutuklananların asker kişi sayılacağı açıklandı.

17 Mayıs 1972 Demiryollarının 991 milyon lirayla zarar rekoru kırdığı açıklandı.

4 Haziran 1972 California Üniversitesi profesörlerinden siyah eylemci Angela Yvonne Davis, gizli örgüt kurmak, cinayet ve adam kaçırma suçlarından beraat etti. Jürinin bütün üyeleri beyazdı.

17 Haziran 1972 ABD'de Watergate olayı yaşandı. ABD'nin başkenti Washington DC'da otel ve işhanı olarak kullanılan Watergate binasında bulunan muhalefet partisi Demokrat Parti'nin merkezine gizlice dinleme cihazı yerleştirmeye çalışan beş kişi 17 Haziran 1972 tarihinde yakalandılar. Bu olay başkan Richard Nixon'a kadar uzanınca büyük bir skandal oldu ve sonuçta Nixon istifa etmek durumunda kaldı.

19 Haziran 1972 Dünya çapında ilk uluslararası pilot grevi gerçekleşti.

22 Haziran 1972 THY uçağının Bulgaristan'ın başkenti Sofya'ya kaçırılmasına karıştıkları iddiasıyla gazeteci Altan Öymen ve yazar Erdal Öz tutuklandı.

2 Temmuz 1972 Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı seçildi.

18 Temmuz 1972 Çetin Altan, cumhurbaşkanına hakaret gerekçesiyle verilen bir yıllık hapis cezası için cezaevine girdi.

20 Temmuz 1972 500 bininci işçi törenle Almanya'ya gönderildi.

22 Ağustos 1972 Beş Hececilerden şair ve gazeteci Orhan Seyfi Orhon 82 yaşında öldü.

25 Ağustos 1972 Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) davasında Fakir Baykurt ve 30 yönetici hakkında 20 yıla kadar hapis cezası istendi.

26 Ağustos 1972 TRT ilk yurt dışından naklen yayını Münih Olimpiyatları sırasında gerçekleştirdi.

31 Ağustos 1972 Amerikalı yüzücü Mark Spitz Münih olimpiyatlarında 7 altın madalya kazandı.

4 Eylül 1972 1972 Yaz Olimpiyatları: Mark Spitz yüzmede 7. altın madalyasını aldı, böylelikle tek bir Olimpiyat Oyununda 7 madalya birden alan ilk sporcu olarak rekor kırdı.

5 Eylül 1972 Münih Katliamı: Filistinli Kara Eylül Hareketi militanları, 1972 Yaz Olimpiyatları için Münih'e gelen İsrailli sporculara ateş açtı, bir sporcu hayatını kaybederken, biri ağır yaralandı, 9 kişi rehin alındı.

6 Eylül 1972 Filistinli "Kara Eylül" örgütü Münih Olimpiyat Oyunları'na saldırı düzenledi. Saldırıda 11 İsrailli sporcu öldü.

28 Eylül 1972 Japonya ve Çin tekrar diplomatik ilişkiler kurmaya karar verdi.

1 Ekim 1972 Boksör Cemal Kamacı, 63,5 kiloda Avrupa şampiyonu oldu.

11 Ekim 1972 Milli Selamet Partisi (MSP) Necmettin Erbakan liderliğinde kuruldu.

17 Ekim 1972 Bülent Ersoy assolist olarak sahneye çıktı.

17 Ekim 1972 Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı. Genel başkan Behice Boran 15 yıla mahkûm oldu. 21 sanığa ağır hapis cezası verildi.

23 Ekim 1972 Zonguldak'ta iki ayrı kömür ocağında grizu patlamasında 20 işçi öldü, 76 işçi yaralandı.

7 Kasım 1972 Richard Nixon, ABD başkanı seçildi.

14 Kasım 1972 İsmet İnönü, 5 Kasım'da CHP’den, bugün de milletvekilliğinden istifa etti.

16 Kasım 1972 CHP'den ve milletvekilliğinden istifa eden İsmet İnönü, anayasanın eski cumhurbaşkanlarına tanıdığı haktan yararlanarak, Cumhuriyet Senatosunda yemin etti ve ''İlk Tabii Senatör'' olarak görevine başladı.

17 Kasım 1972 Türkiye'de ilk kadın partisi olan Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi kuruldu.

17 Kasım 1972 Juan Peron 17 yıllık sürgünden sonra Arjantin'e döndü.

21 Kasım 1972 Ankara Radyosu, yurdun her yerine yayın yapmaya başladı.

29 Kasım 1972 Şair Can Yücel, "Küba'da Sosyalizm ve İnsanlar" kitabını çevirdiği için verilen 7,5 yıl hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi.

7 Aralık 1972 Apollo 17 uzay mekiği, Cape Canaveral Uzay Üssü'nden fırlatıldı.

11 Aralık 1972 Genişletilmiş Komuta Konseyi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Demokrat Parti'lilerin siyasi haklarının iadesine karşı olduğunu açıkladı.

15 Aralık 1972 Yaşar Kemal, pasaport verilmediği için uluslararası bir toplantıya gidemedi. Tepkiler üzerine, yazara 15 gün sonra pasaport verildi.

16 Aralık 1972 Sol Yayınları sahibi Muzaffer Erdost'un 7,5 yıllık mahkûmiyeti Yargıtay'da onaylandı. Muzaffer Erdost, Vladimir Ilyich Lenin'in “Ne Yapmalı” adlı kitabını yayımlamaktan yargılanmıştı.

18 Aralık 1972 Uğur Alacakaptan 6 yıl 3 ay, Uğur Mumcu 5 yıl 10 ay hapse mahkûm oldu.

20 Aralık 1972 Gazeteci Turhan Dilligil 21 ay 5 gün hapse mahkûm oldu.

21 Aralık 1972 Doğu Berlin'de iki Almanya arasında Temel Anlaşma imzalandı.

23 Aralık 1972 Nikaragua'nın başkenti Managua'da 6.5 büyüklüğünde deprem gerçekleşti.

26 Aralık 1972 Yazar Fakir Baykurt ve 7 arkadaşı 8'er yıl 10'ar ay hapse mahkûm oldu. Fakir Baykurt ve arkadaşları gizli örgüt kurmak iddiasıyla yargılanıyorlardı.

30 Aralık 1972 Amerika Birleşik Devletleri başkanı Richard Nixon, "Hanoi'nin bombalanmasını durdurun" emrini verdi.