Üsküdarlı Cevat, asker ressam kuşağının önemli temsilcilerindendir.

Üsküdarlı Cevat, 1875 yılında Üsküdar, İstanbul'da doğmuştur. Babası Büyük Postane’de telgraf memuru olarak çalışan Ruhi Bey, annesi ise Seniye Hanım’dır. Üsküdarlı Cevat, Üsküdar Toptaşı İdadisi’ndeki öğreniminin ardından, ailesine danışmadan kendi aldığı kararla Kuleli Askeri Lisesi’ne kayıt yaptırdı ve Kuleli Askeri Lisesi’ndeki öğrenimi sırasında resme olan yeteneğinden dolayı “Kulelinin Ressamı” diye gösterilen ve “Üsküdarlı Cevat” olarak anılmaya başladı. 1892 yılında Harp Okulu’ndan mezun olan Üsküdarlı Cevat, ilk görev olarak, teğmen rütbesiyle Edirne’ye atandı ve Yunan Savaşı’na katıldı.

Üsküdarlı Cevat, Bu dönemde Tırhala, Mora-Yenişehir, sonrasında görev aldığı İzmir, Selanik ve Yemen’de tarihi ve doğal görünümleri yansıtan suluboya albümler ve yağlıboya resimler yaptı. Yemen’de 7 yıl kalan Üsküdarlı Cevat, burada camilerin kubbe içi tezyinatlarını yaptığını da yaptı.

Resme küçük yaşlarda merak salarak daha üç-dört yaşlarında resim yapmaya başlayan ve sonrasında askerlikle birlikte sürekli resim çalışmalarını sürdüren Üsküdarlı Cevat, resim sanatı yanında müzikle de ilgilenmiştir. Keman çalan Üsküdarlı Cevat, Üsküdar Musiki Cemiyeti üyelerinden olup Ressam Kemani Binbaşı Cevat olarak kayıtlarda geçer. Resim ve müzik dışında, marangozluk alanında da başarılıdır.

Asker ressam kuşağının önemli temsilcilerinden olan Üsküdarlı Cevat, Hoca Ali Rıza ekolü sanatçılarındandır.

Türk Ressamlar Cemiyeti'nin kurucu üyelerinden Üsküdarlı Cevat, yaptığı suluboya resimleri ile etüt, araştırma ve gözleme büyük önem verdiğini göstermektedir.

1917 yılında Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın isteğiyle Viyana ve Berlin’de sergilenmek üzere savaş ve kahramanlık konularını içeren resimler yapılması amacıyla Şişli’de açılan ve sonradan Şişli Atölyesi olarak anılan bir resim atölyesi açılır. Bu atölyede üretilen resimlerle birlikte, atölye dışında çalışan bazı sanatçıların da katılımlarıyla bu resimler, 1917 yılı sonunda Galatasaray Yurdu’nda Savaş Resimleri ve Diğerleri adıyla sergilenir.

Üsküdarlı Cevat’ın Karpuzlu Natürmort adlı tablosu

Üsküdarlı Cevat, 1921 yılında Makbule Hanım ile evlendi. 1922 yılında kızı Mualla ve 1928 yılında da oğlu Ruhi (Ruhi Göktengiz) dünyaya geldi.

1929 yılında Kuleli Askeri Lisesinde resim öğretmenliğine getirildi.

Üsküdarlı Cevat, 1934 yılında Soyadı Kanunu ile birlikte “Göktengiz” soyadını almıştır.

Yaşamı boyunca Galatasaray Sergilerinde etkin bir isim olan Ressam Cevat, 1934 yılında Yeni Adam dergisinde illüstrasyonlar yapmaya başladı. Yeni Adam dergisinin sahibi ve başyazarı olan İsmail Hakkı Baltacıoğlu ile çok yakın arkadaştır.

Üsküdarlı Cevat, binbaşı iken askeriyeden göğüs rahatsızlığından dolayı emekli olduktan sonra İstanbul Kız Lisesi, Çamlıca Kız Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi’nde resim öğretmenliği yapmıştır.

Üsküdarlı Cevat'ın Kuleli Askeri Lisesi’nde resim öğretmenliği yaptığı dönemde, öğrencilerinden biri de Aziz Nesin olmuştur.

Üsküdarlı Cevat, 7 Ocak 1939 tarihinde İstanbul'da 64 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografiler.com