Dünyanın Eski Yedi Harikası
Dünyanın Eski Yedi Harikası
Dünya harikaları tamamen insan eliyle inşa edilen olağanüstü güzellikteki yapılar olarak öne çıkıyor. Hem tarihi hem de mimari açıdan büyük önem taşıyan dünya harikaları eski ve yeni olmak üzere iki kategoriye ayrılıyor.
Dünyanın Eski Yedi Harikası:
Keops Piramidi.
Babil'in Asma Bahçeleri. ...
Artemis Tapınağı ...
İskenderiye Feneri. ...
Halikarnas Mozolesi. ...
Zeus Heykeli. ...
Rodos Heykeli. ...
Dünyanın Yeni Yedi Harikası
Çin Seddi
Petra Antik Kenti
Tac Mahal
Kurtarıcı İsa Heykeli
Chichen Itza
Machu Picchu
Kolezyum
Keops Piramidi
Büyük Piramit ve Khufu Piramidi olarak da adlandırılan Keops Piramidi, Mısır’da yer alıyor. Mısır firavunu için inşa edildiği öne sürülen Khufu Piramidi; şekli, büyüklüğü ve hikayesiyle geçmişten günümüze gizemini korumaya devam ediyor. Keops Piramidi’nin yapımı yaklaşık 20 yıl sürüyor ve 3800 yıl boyunca dünyanın en büyük insan yapımı olarak biliniyor. Yükseklik rekorunu ise 4000 yıl boyunca koruyan Keops Piramidi’nin inşasında nasıl bir yöntem kullanıldığına dair net bir bilgi bulunmuyor.
Babil'in Asma Bahçeleri
Bir rivayete göre Babil kralının memleket özlemi yaşayan eşi için yaptırdığı düşünülen Babil’in Asma Bahçeleri’nin sırları hala çözülemiyor. Yemyeşil bir alanda çeşitli ağaçların, asma bahçelerin, çiçeklerin ve merdivenlerin yer aldığı söyleniyor. Teras gibi yükseltilmiş bir yapının üzerine dikilen ağaçlar, uzaktan bakıldığında bir dağı andırıyor. Bu mühendislik harikası yapıtın Irak’ın Babil eyaleti yakınlarında inşa edildiği düşünülüyor.
Artemis Tapınağı
Yapımı 120 yılı aşan Artemis Tapınağı'nın temellerini Lidya Kralı olan Kroisos atıyor. Artemis Tapınağı, Tanrıça Artemis’e ithaf ediliyor ve yapımı milattan önce 550 yılında tamamlanıyor. Bütünüyle mermerlerden inşa edilen Artemis Tapınağı, İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunuyor. Diana Tapınağı olarak da bilinen bu bölge geçmişte yalnızca ibadet için değil ticaret amacıyla da kullanılıyor. Efes, o dönemlerde güçlü bir ekonomik bölge olarak tüccarlar ve Anadolu’nun her yerindeki yolcular tarafından ziyaret ediliyor. Bu yoğun ziyaretten dolayı Artemis Tapınağı, birçok insana ve kültüre ait bir inanç sembolü haline geliyor.
Efes Artemis Tapınağı ilk yapıldığındaki hali (Temsili):
Artemis Tapınağı şimdiki hali
İskenderiye Feneri
Milattan önce 300 yıllarında Mısır’ın İskenderiye ilinde inşa edilen İskenderiye Feneri, tarihteki en yüksek deniz feneri olarak öne çıkıyor. İskenderiye Feneri, Pharos Adası üzerine beyaz mermerden oluşacak şekilde yaptırılıyor. Knidoslu Sostratus, 135 metre yüksekliğindeki İskenderiye Feneri’nin mimarı oluyor ve üç bölümden meydana gelen bu fener yıllar boyunca Akdeniz bölgesindeki gemilere yol gösteriyor.
Pharos adasında 20 yıl gibi bir sürede inşa edildiği tahmin edilen fener Büyük Piramit dışındaki en yüksek bina olarak karşımıza çıkmaktadır. M.Ö. 290 yıllarında Batlamyus tarafından yaptırılmış olan İskenderiye Feneri, Dünya’nın yedi harikasından biri olarak sayılmaktadır.
İskenderiye Feneri üç aşamalı olarak inşa edilmiştir. 20 metre yüksekliğinde taş bir platform ve onu üzerine inşa edilmiş büyük kübik yapı ilk iki aşamasını oluşturuyordu. Bunun üzerine ateş yakmak için kullanılan açık bir kubbesi olan sekiz taraflı bir kule görünümündedir. Çatısında da deniz tanrısı Poseidon olduğu düşünülen bir heykel bulunmaktaydı. Ateşin verdiği ışık cilalı bronzdan yapılmış aynalarla bir ışın şeklinde projekte edilerek 50 km kadar uzağa yansıtılabildiği belirtilmektedir. M.S. 365 yılında bir tsunami ile hasar görmüş olan yapı 14.yy’da bölgede yaşanan büyük bir depremle ağır hasara uğramıştır.
Üç bölümden oluşan fenerin mimarı Knidoslu Sostratus'tur. Kaidesi ile birlikte 135 metre yüksekliğinde olan fener, beyaz mermerden yapılmıştı. Tepesinde bulunan, tunçtan yapılmış büyük bir ayna 70 kilometre uzaklıktan görülüyor ve limana giren gemilere rehberlik ediyordu. Alt bölümü dikdörtgen şeklinde ve yaklaşık 55 metre yüksekliğindeydi. Orta bölüm, yukarıya doğru giden rampası olan bir silindir şeklindeydi. Yaklaşık 27 metre yüksekliğindeydi. Üst bölüm ise silindir şeklindeydi ve üzerinde alevin bulunduğu bir odası vardı.
Halikarnas Mozolesi
Karia kralının kız kardeşi ve karısı için anıt mezar olarak yaptırılan Halikarnas Mozolesi, Türkiye’nin Bodrum ilçesinde yer alıyor. Halikarnas Mozolesi, zamana bağlı olarak yıkılsa da günümüze gelen kalıntıları Bodrum’da açık hava müzesi olarak sergileniyor. Piramit yapısındaki çatısıyla Mısır mimarisinden ve kolonlarıyla ise Yunan mimarisinden esinlenerek tasarlanan Halikarnas Mozolesi’nin günümüzdeki sergisinde kabartmalar, çizimler, mimari parçalar ve bazı maketler yer alıyor.
Halikarnas Mozolesi (Bodrum), yaklaşık M.Ö. 350 yılında Karya hükümdarı Mausolos adına inşa edilmiş devasa bir mezardır. Mermer yapı o kadar büyük ve o kadar etkileyici heykellerle süslüydü ki, Antik Dünyanın Yedi Harikası listesinde yer aldı ve daha sonra diğer büyük cenaze anıtlarına -mozole - ismini verildi. Şiddetli bir depremin ardından, M.S. 15. yüzyılda inşa edilen Bodrum Kalesi'nin yapımında kullanılmak üzere birçok parçasının söküldüğü Mozole (Anıt Mezar) artık ayakta değildir. Günümüzde podyum ve sütun parçaları ayakta kalırken, Mozele'nin dekoratif heykellerinin bazı önemli parçaları bugün Londra'daki British Müzesi'nde sergilenmektedir.
Zeus Heykeli
Yapımında altın ve fildişi malzemeleri kullanılan Zeus Heykeli, tarihi ve kültürel açıdan en önemli şehirlerden biri Olympia’da bulunuyor. Milattan önce 400’lü yıllarda heykeltıraş Fidias tarafından yapılan bu heykelin boyu ise 13 metre olarak tasarlanıyor. Heykel; detaylı süslemesi, şekli ve parlaklığıyla öne çıkıyor. Heykele dair kalıntılar ise Louvre Müzesi’nde sergilenmeye devam ediyor.
Zeus heykeli, M.Ö. 456 yılında Olimpos Dağı'nda inşâ edilen Zeus Tapınağı için Fidias tarafından yapılan ve tanrı Zeus'u oturur hâlde betimleyen devasa bir heykeldi. Fidias'ın M.Ö. 438 ile 430 yılları arasında yaptığı tahmin edilen 13 metre yüksekliğindeki görkemli eseri "Dünyanın Yedi Harikası" arasındadır.
Heykel altın ve fildişinden imâl edilmiştir. Zeus'un oturduğu taht, abanoz ağacından yapılmış, altın, fildişi ve değerli taşlardan kakmalar ile süslü hâliyle heykelin kendisinden daha etkileyiciydi. Heykel, Zeus'u sağ elinde zafer tanrıçası Nike ile, sol elinde ise değerli metallerden süslemeler ve bir kartal kakması ile bezeli bir asa tutarken betimlenmekteydi.
Zeus Tapınağının içinde bulunan heykel, tapınağa ancak sığabiliyordu, hatta oturur vaziyette tasvir edilen Zeus, ayağa kalksa tapınağın tavanı yıkılacakmış gibi duruyordu." Üzerinde, Yunan tanrılarının ve sfenks gibi mistik hayvanlar figürleri yer alıyordu. Heykelin derisi fildişinden, sakalı, saçları ve elbisesi altındandı. Karanlık bir koridordan geçilerek görülebildiği için, parlak fildişi, insanların gözünü alıyor ve derinden etkiliyordu.
Olimpiyat oyunları, 391 yılında Theodosius tarafından putperestlik gerekçesiyle yasaklanınca Zeus Tapınağı da ziyaretten men edildi. "Dünyanın Yedi Harikası" arasında sayılan heykel, Atina'nın ileri gelenleri tarafından, yeni kurulan Konstantinopolis'e taşındı ve orada da 462 yılındaki büyük yangında yok oldu.
Olimpos'ta 1829'da Fransızlar tarafından burada bulunan heykele ait bazı parçalar Paris'te Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir.
Zeus, Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli tanrıdır. Gökyüzü ve şimşek tanrısı olarak da geçmektedir.
Rodos Heykeli
Rodos Heykeli, dönemindeki en önemli ticaret merkezlerinden birinde inşa ediliyor. Güneş Tanrısı Helios’u simgeleyen Rodos Heykeli, 32 metre yüksekliğiyle dikkat çekiyor. Rodos Heykeli’nin yapımı 12 yıl sürüyor ve milattan önce 282 yılında tamamlanıyor. Rodos Heykeli’nin yapım sürecinde tamamen tunç kullanılıyor. Milattan önce 304 yılında barışı sağlayan Rodosluların tanrıya şükranlarını göstermek için inşa ettikleri düşünülen Rodos Heykeli, kendisinden sonra inşa edilen Özgürlük Heykeli gibi yapılara da ilham oluyor.
Dünyanın Yeni Yedi Harikası:
Çin Seddi
Çin Seddi’nin yapımına sınır komşularının girişini engellemek ve bölge ilişkilerini düzenlemek amacıyla milattan önce 7.yüzyılda başlanıyor. Dünyanın en uzun duvarı olarak öne çıkan Çin Seddi, Huang Ho Nehri’ni ikiye ayırıyor. Çin’in kuzeybatı bölgesi boyunca uzanan savunma duvarına ait kalıntılar Po Hay Körfezi’ndeki deniz kıyısında yer alıyor. Günümüzde ayakta duran kısmı ise Ming Hanedanı döneminden kaldığı söyleniyor. Yalnızca 2500 kilometre uzunluğundaki parçası günümüze gelse de dünyanın en uzun savunma duvarı olan Çin Seddi’nin 21196 kilometre uzunluğa sahip olduğu düşünülüyor.
Petra Antik Kenti
2000 yıldan fazla bir geçmişe sahip Petra Antik Kenti, Kayıp Cennet olarak da biliniyor. Petra Antik Kenti içerisinde amfi tiyatro, ev, rölyef, mezar, tapınak ve merdiven gibi yapılar kireç taşının oyulmasıyla inşa ediliyor. 100 kilometre kare alana yayılarak inşa edilen Petra Antik Kenti’ndeki Amfi tiyatro ise en bilinen yapılar arasında kalıyor. Nebatiler tarafından inşa edilen Pera Antik Kenti, Ürdün’deki ticaret yolu üzerinde kuruluyor. Petra Antik Kenti, milattan önce 400 ile 106 yılları arasında Nebati’lerin başkenti oluyor. Ardından Roma İmparatorluğu tarafından işgal edilen Petra Antik Kenti, zamanla değerini kaybediyor. Ayrıca Petra Antik Kentinde yer alan El-Hazne’nin alt kısmında gizli bir bölüm olduğu ve bu gömülü alanda kral mezarlarının yer aldığı düşünülüyor. 1812 yılında ise Johann Burckhardt tarafından yeniden keşfedilen Petra Antik Kenti, 6 Aralık 1985 yılında UNESCO’nun Dünya Kültürel Mirası listesine dahil ediliyor. Ardından 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yedi Harikası listesine seçiliyor.
Tac Mahal
Hikayesi hüzünlü bir aşktan gelen Tac Mahal, Hindistan’daki Agra şehrinde yer alıyor. Tac Mahal’in yapımında binlerce işçi görev alıyor ve bu görkemli yapı 23 senede tamamlanıyor. 1631 ile 1654 yılları arasında anıt mezar olarak inşa ediliyor. Üstad İsa Muhammed Efendi, Lohari ve Üstad Ahmet Efendi mimar olarak Tac Mahal’in yapımında görev alıyor. 74 metre yüksekliği bulunan Tac Mahal, Hindistan’da yer alan Yamuna Nehri’nin kıyısında Babür İmparatorluğu’nun hükümdarı Şah Cihan’ın eşi Mümtaz Mahal'ın vefatı üzerine inşa ediliyor. Babür İmparatorluğu, 5. hükümdar Şah Cihan döneminde en parlak ve güçlü zamanlarını yaşıyor. Böylece Tac Mahal hem gücü hem de Şah Cihan ve eşi Mümtaz Mahal arasında sevgi ve bağlılığı sembol ediyor.
Kurtarıcı İsa Heykeli
Kurtarıcı İsa Heykeli, Brezilya’nın 1391 yılında Portekiz işgalinden kurtarılmasından sonra inşa ediliyor. Kurtuluşun 100. yılın anısına tasarlanan Kurtarıcı İsa Heykeli’nin 30 metre yüksekliği bulunuyor. Şehrin sembolü haline gelen Hz. İsa Heykeli, Brezilya’nın Rio de Janeiro şehrindeki Corcovado Dağı üzerine inşa ediliyor.
Chichen Itza
Kristof Kolomb tarafından yeni bir kıta keşfedilmeden önce Maya halkının yerleşim yeri Chichen Itza oluyor. Her sene binlerce ziyaretçi ağırlayan bu antik kentin milattan önce 700 ve 900 yılları arasında inşa edildiği düşünülüyor. Günümüzde arkeolojik sit alanı olarak Meksika’da yer alıyor.
Machu Picchu
İnka İmparatoru tarafından inşa edilen antik kent günümüze kadar korunarak Peru’da ziyaretçilerini ağırlıyor. 2430 metre yükseklikteki basamaklı şehir Machu Picchu'nun inşasında raylı halat sistemleri kullanılıyor.
Kolezyum
Sanatsal ve sportif aktivitelere ev sahipliği yapması amacıyla inşa edilen Kolezyum, İtalya’nın Roma şehrinde yer alıyor. Döneminde arena olarak kullanılan Kolezyum, zamanla taş ocağı, iş yeri ve türbe gibi farklı amaçlara da hizmet veriyor.