Tarihte yolculuk : 1980

1980 senesindeki önemli olaylar ve gelişmeler

6 Ocak 1980 Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli tutuklandı.

7 Ocak 1980 Hindistan'da yapılan seçimleri, İndira Gandhi'nin Kongre Partisi kazandı.

8 Ocak 1980 Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların %80'i üretimi durdurdu.

11 Ocak 1980 14 yaşındaki Nigel Short, "Uluslararası usta" unvanını alan en genç satranç oyuncusu oldu.

22 Ocak 1980 Nükleer fizikçi Dr. Andrei Sakharov, SSCB'de ülke içi sürgüne gönderildi.

24 Ocak 1980 Başbakan Süleyman Demirel başkanlığındaki hükümetçe alınan ve 24 Ocak Kararları olarak bilinen ekonomik istikrar programı kamuoyuna açıklandı.

26 Ocak 1980 İsrail ve Mısır arasında diplomatik ilişkiler başladı.

27 Ocak 1980 Beyoğlu'ndaki tarihi Markiz Pastanesi kapandı. Markiz, 23 Aralık 2003'te yeniden açıldı.

4 Şubat 1980 Bani Sadr İran devlet başkanı oldu.

14 Şubat 1980 Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, dış düşmanla değil, iç düşmanla uğraşmakta olduklarını söyledi."Diyeceksiniz ki sıkıyönetime rağmen niye bunların hakkından gelemiyorsunuz? Şundan dolayı gelemiyoruz. Kan dökmek istemiyoruz. Yoksa meseleyi bir ayda hallederiz" dedi.

23 Şubat 1980 Ayetullah Humeyni, ABD elçiliğindeki rehinelerin akıbetine İran parlamentosunun karar vereceğini belirtti.

25 Şubat 1980 Bedelli askerlik kabul edildi. Yurt dışındaki işçiler 20 000 mark ödedikleri takdirde askerlik yapmayacaklar.

28 Şubat 1980 Döviz karşılığı askerlik yasa tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

29 Şubat 1980 Sadece 29 Şubat günlerinde yayımlanan La Bougie du Sapeur gazetesinin ilk sayısı çıktı.

3 Mart 1980 Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen İstanbul'da öldü. Tayfur Sökmen, İskenderun Sancağı'nın Fransızlar tarafından işgali üzerine ilk direniş hareketini örgütleyenler arasındaydı. 1938'de kurulan Hatay Devleti'nin, 1939 yılında Hatay Türkiye'ye katılıncaya kadar cumhurbaşkanlığını yaptı. 1939-1950 yılları arasında Antalya milletvekili,1950-1954 yılları arasındaysa Hatay milletvekili olarak TBMM'de bulundu.1969-1975 yılları arasında da kontenjan senatörü olarak görev yaptı.

6 Mart 1980 Maliye Bakanı İsmet Sezgin, dünyada yiyecek maddesi ithal etmeyen birkaç ülkesinden biri olan Türkiye'nin bu özelliğini Cumhuriyet tarihinde ilk defa bu yıl kaybettiğini söyledi. Türkiye'nin içinde bulunduğu şartlardan dolayı 1980 yılı içerisinde yağ ve şeker ithal edileceğini söyledi.

6 Mart 1980 Maliye Bakanı İsmet Sezgin basına yaptığı bir açıklamada dünyada yiyecek maddesi ithal etmeyen birkaç ülkesinden biri olan Türkiye'nin bu özelliğini Cumhuriyet tarihinde ilk defa bu yıl kaybettiğini söyledi. Türkiye'nin içinde bulunduğu şartlardan dolayı 1980 yılı içerisinde yağ ve şeker ithal edileceğini söyledi.

14 Mart 1980 ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-130 tipi askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne iniş yaparken düştü. 18 ABD askeri öldü.

15 Mart 1980 33 hükümlü ve tutuklu tünel kazarak Van Cezaevi'nden kaçtı. Kaçaklardan 16'sı bir gün sonra yakalandı.

21 Mart 1980 Jimmy Carter, ABD'nin, Sovyetlerin Afganistan'ı işgalini protesto ettiğini ve Moskova'da düzenlenen 1980 Yaz Olimpiyatları'na katılmayacağını açıkladı.

24 Mart 1980 ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-130 tipi askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne iniş yaparken düştü. 18 ABD askeri öldü.

28 Mart 1980 Kayseri'nin Develi ilçesine bağlı Ayvazhacı köyünde, sel nedeniyle meydana gelen toprak kayması sonucunda 60 kişi öldü.

31 Mart 1980 58 tutuklu Van Cezaevi'nden kaçtı, kaçanlardan 13'ü aynı gün yakalandı.

1 Nisan 1980 May Yayınları sahibi Mehmet Ali Yalçın yayıncıların kağıt sorunuyla ilgili olarak Ankara'da Sanayi ve Teknoloji bakanıyla görüştüğü sırada kalp krizi geçirerek öldü.

6 Nisan 1980 Görev süresi sona eren Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Çankaya Köşkü'nden ayrıldı. Yerine Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil vekalet etmeye başladı.

14 Nisan 1980 Bütün dünyada silah tüccarı olarak tanınan Suudi Arabistanlı Adnan Kaşıkçı Başbakan Süleyman Demirel'le görüştü.

15 Nisan 1980 Fransız düşünür ve yazar jean-paul-sartre yaşamını yitirdi.

19 Nisan 1980 Ajda Pekkan, Eurovision Şarkı Yarışması'nda Şanar Yurdatapan'ın düzenlediği "Petrol" adlı şarkıyla 16 yarışmacı arasında 15'inci oldu.

24 Nisan 1980 İran'da rehin tutulan 52 ABD'liyi kurtarmak için girişilen kurtarma operasyonu, rehineler kurtarılamadan sekiz ABD askerinin ölümüyle sonuçlandı.

28 Nisan 1980 Abdi İpekçi'nin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca, İstanbul'daki yargılamada gıyabında idama mahkum edildi.

29 Nisan 1980 1 Mayıs'ın yasaklandığı il sayısı 30'a yükseldi.

5 Mayıs 1980 Konstantin Karamanlis, Yunanistan devlet başkanı seçildi.

8 Mayıs 1980 Çiçek hastalığı'nın artık yeryüzünden kökünün kazınmış olduğu Dünya Sağlık Örgütü tarafından ilan edildi.

17 Mayıs 1980 Baba Gündüz lakaplı Galatasaray'lı futbolcu ve teknik yönetmen Gündüz Kılıç hayata veda etti.

27 Mayıs 1980 Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak, Ankara'da öldürüldü.

1 Haziran 1980 CNN yayın hayatına başladı.

2 Haziran 1980 Yahya Demirel, mobilya davasında Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesi'nce dört yıl ağır hapse çarptırıldı.

2 Haziran 1980 Osmanlı Devleti'nden bu yana devam eden buğday ve ekmek fiyatları üzerindeki devlet kontrolü kaldırıldı.

9 Haziran 1980 Altı ay içinde sekizinci kez devalüasyon yapıldı; Türk lirasının değeri yüzde 5,5-8,8 arasında düşürüldü.

17 Haziran 1980 Cumhuriyet Halk Partisi Nevşehir İl Başkanı ve eski milletvekili Zeki Tekiner öldürüldü. Cenaze töreninde, aralarında Bülent Ecevit'in de bulunduğu Cumhuriyet Halk Partisi heyetine ülkü ocaklılar taşlı sopalı saldırıda bulunuldu.

7 Temmuz 1980 Led Zeppelin, Berlin'de son konserini verdi.

19 Temmuz 1980 12 Mart dönemi başbakanı Nihat Erim İstanbul'da Dev-Sol militanları tarafından silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

19 Temmuz 1980 Yaz Olimpiyatları, Moskova'da başladı. Sovyetlerin Afganistan'ı işgalini protesto eden pek çok ülke olimpiyatlara katılmadı.

20 Temmuz 1980 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, üye ülkelerin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımamaları gerektiğine 14-0 oyla karar verdi.

22 Temmuz 1980 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) eski başkanı, Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler öldürüldü.

31 Temmuz 1980 ASELSAN, ilk Türk telsizini üretti.

31 Temmuz 1980 Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği İdari Ataşesi Galip Özmen, ASALA militanlarının silahlı saldırısında hayatını kaybetti.

2 Ağustos 1980 İtalya'nın Bologna kentinde metroda meydana gelen patlamada 85 kişi öldü 200 kişi yaralandı.

5 Ağustos 1980 Ali Özgentürk'ün yönettiği ''Hazal'', Paris'te düzenlenen Prades Film Festivali'nde ''En İyi Film' ödülünü aldı.

8 Ağustos 1980 Kahramanmaraş katliamı davası sonuçlandı; 22 sanık ölüm cezasına çarptırıldı.

11 Ağustos 1980 Çin'de Mao dönemi resmen tarihe karıştı. Komünist Partisi Merkez Komitesi, Mao ile ilgili tüm resim, demeç ve afişleri yasakladı.

28 Ağustos 1980 Türkiye, İsrail'in Kudüs'ü başkent yapmasını protesto etti. Türkiye, Kudüs'teki başkonsolosluğunu kapatma kararı aldı.

6 Eylül 1980 Sovyetler Birliği, Kore Havayolları'na ait 007 sefer sayılı Boeing 747 tipi uçağını düşürdü, 249 kişi öldü.

11 Eylül 1980 Şili'de yapılan referandumda, General Augusto Pinochet'nin görev süresi 8 yıl uzatıldı.

12 Eylül 1980 Orgeneral Kenan Evren başkanlığında Ordu yönetime el koydu. Parlamento feshedildi, siyasi faaliyetler durduruldu, tüm yurtta sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

13 Eylül 1980 Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren devlet başkanlığını üstlendi.

13 Eylül 1980 Süleyman Demirel ile Bülent Ecevit Gelibolu'daki Hamzaköy askeri tesislerinde, Necmettin Erbakan İzmir Uzunada'da "güvence" altına alındı. Alparslan Türkeş'e teslim ol çağrısı yapıldı.

14 Eylül 1980 Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş teslim oldu ve Uzunada'ya gönderildi.

20 Eylül 1980 Askeri yönetimce Başbakanlığa emekli Amiral Saim Bülend Ulusu atandı.

22 Eylül 1980 İran ile Irak arasında petrol fiyatlarındaki anlaşmazlıktan dolayı 10 yıl sürecek kanlı çatışmalar başladı.

24 Eylül 1980 İran - Irak Savaşı başladı.

8 Ekim 1980 Bob Marley son konserini bayıldığı için tamamlayamadı, daha sonra kanser olduğu açıklandı.

11 Ekim 1980 Yönetmen Ali Özgentürk'ün "Hazal" filmi, 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde 3 ödül aldı.

11 Ekim 1980 Uzay istasyonu Salyut 6'da 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları (Valery V. Ryumin ve Leonid I. Popov) dünyaya döndü.

11 Ekim 1980 Erden Kıral'ın yönettiği "Bereketli Topraklar Üzerinde" filmi, Strazburg Film Festivali'nde birinci oldu.

12 Ekim 1980 11. Genel nüfus sayımı yapıldı. Sokağa çıkma yasağı sırasında güvenlik güçleri operasyonlar yaptı, çok sayıda kişi gözaltına alındı. Türkiye'nin nüfusu: 45.217.556 olarak belirlendi.

14 Ekim 1980 Diyarbakır'a kaçırılan Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağına operasyon düzenlendi. Kökten dinci oldukları öne sürülen 4 hava korsanı yakalandı. Operasyon sırasında bir yolcu öldü.

30 Ekim 1980 Bülent Ecevit, CHP genel başkanlığından istifa etti.

4 Kasım 1980 ABD'de Cumhuriyetçi aday Ronald Reagan başkanlığı kazandı.

12 Kasım 1980 NASA uzay aracı Voyager I , Satürn gezegenine en yakın konumuna geldi ve gezegenin halkalarının fotoğraflarını çekerek Dünya'ya gönderdi.

23 Kasım 1980 Güney İtalya'da deprem: yaklaşık 4,800 kişi öldü.

1 Aralık 1980 Turgut Özal başbakanlık müsteşarlığına atandı.

4 Aralık 1980 Rock grubu Led Zeppelin dağıldıklarını açıkladı.

8 Aralık 1980 John Lennon New York'ta kaldığı otelin önünde vurularak öldürüldü.

13 Aralık 1980 12 Eylül Darbesi öncesinde bir askeri inzibat erini öldürdüğü suçlamasıyla hüküm giyen 17 yasındaki TDKO üyesi Erdal Eren idam edildi.

17 Aralık 1980 İstanbul Şehir Tiyatroları'nda çalışmaları sakıncalı görülen 38 sanatçının işine son verildi. İşine son verilen sanatçılar arasında Başar Sabuncu, Ali Taygun, Mustafa Alabora, Erdal Özyağcılar, Orhan Alkaya, Beklan Algan da bulunuyordu.

17 Aralık 1980 Türkiye'nin Sidney Başkonsolosu Şarık Arıyak ve koruma polisi Enver Sever silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırıyı Asala adlı Ermeni terör örgütü üstlendi.

18 Aralık 1980 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, (DİSK) İstanbul davası başladı. Davada 1477 sanık var.

23 Aralık 1980 Mısır'ın Ankara Büyükelçiliği'ni basan 4 Filistinli idama mahkum edildi.

27 Aralık 1980 İstanbul'da DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve Genel Sekreter Fehmi Işıklar'la beraber 68 sendikalı tutuklandı.

30 Aralık 1980 Yıllık enflasyon %106.