Tarihte yolculuk : 1975

1975 senesindeki önemli olaylar ve gelişmeler

2 Ocak 1975 Türkiye Radyoları TRT1, TRT2 ve TRT3 adıyla, üç kanaldan yayın yapmaya başladı.

10 Ocak 1975 Yeni İmar Kanunu yürürlüğe girdi.

11 Ocak 1975 Kıbrıs Barış Harekatı'nda 484 şehit verildiği açıklandı.

15 Ocak 1975 Angola, Portekiz'den bağımsızlığını kazandı.

20 Ocak 1975 Asala terör örgütü kuruldu.

30 Ocak 1975 THY'nin İzmir - İstanbul seferini yapan Bursa uçağı Marmara Denizi'ne düştü: 41 kişi öldü.

3 Şubat 1975 Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye - Kıbrıs seferlerini başlattı.

4 Şubat 1975 İngiltere'de Muhafazakâr Parti genel başkanlığına Margaret Thatcher seçildi.

4 Şubat 1975 Türkiye çapında 1,5 saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya başlandı.

5 Şubat 1975 Amerika Birleşik Devletleri Türkiye'ye silah ambargosu uygulamaya başladı. Ambargonun gerekçesi Türkiye'nin Temmuz-Ağustos 1974'te Kıbrıs'a askeri müdahalede bulunmasıydı.

9 Şubat 1975 Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nun (TRT) düzenlediği Eurovision Türk Hafif Müziği Şarkı Yarışması finali sonuçlandı. Semiha Yankı'nın "Seninle Bir Dakika" adlı parçasıyla Cici Kızlar'ın "Delisin" adlı parçaları birinciliği paylaştı. Bu durumda kura çekildi. Semiha Yankı Türkiye'yi temsil etme hakkı kazandı.

9 Şubat 1975 SSCB'nin Soyuz 17 uzay aracı dünyaya döndü.

13 Şubat 1975 Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi. Yunan hükümeti federe devletin kurulmasını kınadı. Buna karşılık karar Türk siyasi çevrelerince olumlu karşılandı.

15 Şubat 1975 Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der) 7 ilde "hayat pahalılığı ve faşizmi protesto" toplantıları düzenledi. Toplantılar saldırıya uğradı; 1 kişi öldü, 60 kişi yaralandı.

8 Mart 1975 TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Süleyman Demirel'le TV'de yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.

19 Mart 1975 Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk hükümeti kurma görevini Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verdi. Tarihe 1. Milliyetçi Cehpe Hükümeti (1.MC) olarak geçen, dört sağ partiden oluşan koalisyon (AP, MSP, MHP, CGP) yola çıktı.

20 Mart 1975 Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi "Milliyetçi Cephe" hükümetini kurdu. Ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi'nin lideri Bülent Ecevit "dört partiden kurulu azınlık hükümeti dünyanın hiçbir yerinde görülmemiştir" dedi.

25 Mart 1975 Suudi Arabistan karalı Faysal bin Abdülaziz el-Suud, yeğeni prens Faysal tarafından Riyad'da öldürüldü.

31 Mart 1975 Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Hükümet), Süleyman Demirel başkanlığında kuruldu.

2 Nisan 1975 Toronto'daki (Ontario-Kanada) CN Binası tamamlandı: 553,33 m ile dünyanın en yüksek binası.

3 Nisan 1975 23 yaşındaki Sovyetler Birliği vatandaşı Anatoli Karpov, dünya satranç şampiyonu oldu.

11 Nisan 1975 Türkiye-Irak petrol boru hattının Irak ayağının yapımına başlandı.

13 Nisan 1975 Lübnan'nın başkenti Beyrut'a Dört Hıristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı.

16 Nisan 1975 Başkent Phnom Penh'in düşüşüyle, Kamboçya Kızıl Kmerler'in kontrolüne girdi.

21 Nisan 1975 Vietnam Savaşı: Güney Vietnam devlet başkanı Nguyen Van Thieu, Saygon'u terketti.

28 Nisan 1975 CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Erzincan'da taşlı ve silahlı saldırıya uğradı.

30 Nisan 1975 Anayasa Mahkemesi tarafından 1971'de kapatılan Türkiye İşçi Partisi yeniden kuruldu.

30 Nisan 1975 Kuzey Vietnam birlikleri Saygon'daki Bağımsızlık Sarayı'na girerek Vietnam Savaşı'nı bitirdi.

6 Mayıs 1975 TBMM ölüm cezasını kaldırmayı reddetti.

8 Mayıs 1975 Anayasa Mahkemesi Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş yasasını iptal etti. Başbakan Süleyman Demirel "Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni derhal ve yeniden kurmak için teşebbüse geçeriz" dedi.

13 Mayıs 1975 Başbakan Süleyman Demirel, Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.

16 Mayıs 1975 Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Genel Müdürü İsmail Cem, milli güvenliğe aykırı tutumu gerekçe gösterilerek görevden alındı.

19 Mayıs 1975 ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.

8 Haziran 1975 Kıbrıs'taki referandumda, Kıbrıs Türk Federe Devleti Anayasası onaylandı.

9 Haziran 1975 Kıbrıs'ta Türk Anayasası'nın kabulü. 230 oya karşılık 37.502 oyla kabul edilmesi.

25 Haziran 1975 Mozambik bağımsızlığını ilan etti.

26 Haziran 1975 İndira Gandhi, Hindistan'da otoriter bir yönetim kurdu.

17 Temmuz 1975 Amerikan uzay aracı Apollo ve Rus uzay aracı Soyuz uzayda birleştiler.

20 Temmuz 1975 Ege Ordusu kuruldu ve komutanlığına Orgeneral Turgut Sunalp getirildi.

29 Temmuz 1975 Ankara'nın CHP’li Belediye Başkanı Vedat Dalokay işçi maaşlarını ödeyemediğini ve hükümetin de yardım etmediğini açıkladı. Dalokay, hükümeti protesto için üç günlük açlık grevine başladı.

30 Temmuz 1975 Atatürk’ün İş Bankası’ndaki hissesini denetleme yetkisinin Cumhuriyet Halk Partisi’ne ait olduğu karara bağlandı.

2 Ağustos 1975 İstanbul Taksim'deki Sheraton Oteli açıldı. Açılışı Başbakan Süleyman Demirel yaptı.

9 Ağustos 1975 Kıbrıs'ta 9 bin Türkün kuzeye göçü başladı.

15 Ağustos 1975 Bangladeş lideri Mucibur Rahman, darbe sırasında öldürüldü, devlet başkanlığına Muştak Ahmet getirildi.

18 Ağustos 1975 Hilton Oteli'nde Turizm-İş Sendikası'na bağlı işçilerin 14 gündür sürdürdükleri direniş sona ermesiyle, bu kez de Oleyis'e bağlı işçiler direnişe geçti.

20 Ağustos 1975 BMC Kamyon Fabrikası'nda Maden-İş İzmir Şubesi'ne kayıtlı 2 işçinin işten çıkarılması üzerine 100 işçi direnişe geçti.

20 Ağustos 1975 Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki yol yapımı sırasında M.Ö. 4. yüzyıla ait olduğu anlaşılan bir Apollon heykeli gün yüzüne çıkarıldı.

27 Ağustos 1975 Türkiye Akdeniz Oyunları'nda grekoromende 3 altın madalya aldı.

4 Eylül 1975 Bülent Ecevit'in seçim otobüsü Elazığ'da taşlandı: 50 kişi yaralandı, 57 kişi gözaltına alındı.

9 Eylül 1975 Fransa'nın Dijon şehrinde yapılan "Uluslararası Halk Oyunları Yarışması"nda birinci olan Türk ekibi, "Altın Kolye" ödülünü kazandı.

11 Eylül 1975 Diyarbakır'daki depremde 7 bine yakın evin yıkıldığı açıklandı. 144 km'lik karayolu kullanılamaz hale geldi. Sadece Lice ilçesinde 13 bin kişinin evsiz kaldığı ve bir gün önce sallanan Hani İlçesi'nde 6 kişinin daha öldüğü bildirildi.

12 Eylül 1975 Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi.

12 Eylül 1975 Amerika'nın silah ambargosu üzerine, Libya'dan istenilen yedi adet "F-5" tipi Amerikan savaş uçağı Türk pilotları tarafından Ankara'ya getirildi.

15 Eylül 1975 Beyrut'ta Hıristiyan ve Müslümanlar arasında iç savaş başladı.

16 Eylül 1975 Papua Yeni Gine, Avustralya'dan bağımsızlığını ilan etti.

21 Eylül 1975 Rumlar'ın Kıbrıs sorununun özel oturumda ele alınması istemi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda 99 oyla kabul edildi. Tek 'red' oyunu Türkiye verdi.

2 Ekim 1975 Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'ye konulan silaha ambargosunu kısmen kaldırdı.

10 Ekim 1975 Papua Yeni Gine, Birleşmiş Milletler'e üye oldu.

12 Ekim 1975 Bursa'daki TOFAŞ otomobil fabrikasında 100.000 Murat otomobil üretildiği açıklandı.

22 Ekim 1975 Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü.

27 Ekim 1975 Paris büyükelçisi İsmail Erez ve şoförü, Ermeni militanlar tarafından öldürüldü.

10 Kasım 1975 Portekiz, 16. yüzyıldan beri sömürgesi olan Angola'ya özgürlüğünü verdiğini açıkladı.

11 Kasım 1975 Angola Halk Cumhuriyeti kuruldu. Angola, Portekiz'in sömürgesiydi.

20 Kasım 1975 İspanya'yı 36 yıl diktatörlükle yöneten, General Francisco Franco öldü.

22 Kasım 1975 Monarşi İspanya'ya geri döndü; eski İspanya Kralı Francisco Franco'nun ölümünden sonra Juan Carlos, İspanya Kralı oldu.

25 Kasım 1975 Surinam, Hollanda'dan bağımsızlığını kazandı.

10 Aralık 1975 Rus bilim insanı Andrey Saharov, Nobel Barış Ödülü’nü aldı.

18 Aralık 1975 İlk Türk denizaltısının yapımına Gölcük Tersanesi'nde başlandı.

27 Aralık 1975 Hindistan, Bihar'da maden ocağında patlama: 372 kişi öldü.

28 Aralık 1975 Türk-Sovyet işbirliğiyle inşa edilen İskenderun Demir-Çelik Tesisleri, Başbakan Süleyman Demirel ve Sovyetler Birliği Başbakanı Aleksey Kosigin'in de katıldığı törenle açıldı.