Bozbulanık 60 Yaşında

Konusu

Nezihe Meriç’in ilk kitabı Bozbulanık’a 60. yıl özel baskısı

Nezihe Meriç, Seçilmiş Hikayeler dergisindeki çıkışıyla adını duyurdu. 1950’de derginin Yeni İmzalar sayısında “Bir Şey” ile başlayan öykü verimi bu dergide artarak sürdü; henüz birkaç öyküsü yayımlanmış bir yazar olmasına rağmen özel bir sayı ile tanıtıldı (bu sayıdaki öykülerle yazılar 2011’de Püf Noktası’nda yer aldı).

Nezihe Meriç’in Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Bozbulanık kitabının 1953’te SHD Cep Kitapları Serisi’nin beşinci kitabı olarak ilk basımında on dört öykü vardı. 1957’deki ikinci basılışta yazar “İnceden” adlı öyküyü çıkarıp dört yeni öykü ekledi: “Alaturka Şarkılar”, “Kurumak”, “Keklik Türküsü”, “Dışarlıklı”. Zaman içinde kitabın dil ve yazımında güncellemeler de yapan Meriç, “Ümit Fakirin Ekmeği” öyküsünün adını “Umudu, Fakirin Ekmeği”, “Öz Suyu” öyküsünün adını ise sonraki baskılarda “Özsu” şeklinde değiştirdi. Gene “Özsu”daki yaşama sevinciyle dolu Hayriye’yi, yıllar sonra Sular Aydınlanıyordu (1969) oyununda yeniden canlandırdı.

Bozbulanık’ta bazıları yalnızlığın ve düş kırıklıklarının bunalımını, bazıları yoksulluğun acılarını yaşayan, bazıları da düşler ardında koşan daha çok genç kız ve kadınların öyküleri var. Nezihe Meriç, ayrıntılarla beslenen iç gözlemlerini yalın, duru bir dille anlatırken olaylardan çok duyguların üstüne gider. Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü’nde Bozbulanık’taki öyküleri tek tek ele alıp kendine özgü yorumlarla özetleyen Behçet Necatigil’in deyişiyle, “İşlediği konulara bir iç zenginliği, dinlendirilmiş dikkatler, boyutlar ekleyen yazar, değerini daha bu ilk kitabıyla kabul ettirmişti”.

Bir başka noktadan bakıldığında da “Cumhuriyet kuşağının ilk kadın yazarı” olarak nitelenen Nezihe Meriç; bugünkü öykücülüğümüzün temellerini atan 1950 Kuşağı’nın da tek kadın yazarı. Dolayısıyla onun, Bozbulanık ve Topal Koşma ile, hemen ardından gelen kadın öykücüleri müjdelediği söylenebilir, ki bugün de öncüsü olduğu bir anlatı çizgisi sürdürülmekte.

Bozbulanık’ı, 60 yıl sonra, özel bir tek baskıyla öyküseverlerle buluşturmaktan kıvanç duymaktayız.