Fransa'nın başkenti Paris'te Sarı Yelekler'in başlattığı büyük gösteri
2018-12-08
Fransa'nın başkenti Paris'te Sarı Yelekler'in başlattığı büyük gösteri.
Fransa'nın başkenti Paris'te Sarı Yelekler'in başlattığı protestoya güvenlik güçleri biber gazıyla müdahale etti. Büyük gösteride şimdiden 481 eylemci gözaltına alınırken, 211 kişi tutuklandı. Polis, eylemcilere müdahalenin dozunu arttırdı. Fransa'daki eylemlere geniş yer ayıran İngiliz Daily Express gazetesi "Macron kontrolü tamamen kaybetti" diye yazdı.
Sarı Yelekliler, başta Paris olmak üzere ülke genelinde akaryakıt zamlarını ve kötüleşen ekonomik koşulları protesto ediyor. Fransa Başbakanı Edouard Philippe, "Sarı Yeleklilerin" başkent Paris'teki gösterisinde şu ana kadar 481 kişinin gözaltına alındığını, 211 kişinin ise tutuklandığını duyurdu.
Ülkede Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un akaryakıt zammı planına bir tepki olarak doğan protestolara, birçok yaş, meslek ve bölgeden kişi katılıyor. Protestocular onu iktidara getiren ekonomik reform sözünü tutmadığı gerekçesiyle Macron'a tepkili.
Fransa'da on yıllardır görülen en büyük isyan dalgasında dördüncü haftaya girildi. Şu ana dek en az 4 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi de gözaltına alındı.
Eylemcilerin bu hafta sonu için yaptığı çağrı ise, "radikal unsurların" gösterilere sızma olasılığı olduğunu söyleyen hükümeti harekete geçirdi.
Fransa İçişleri Bakanı Christophe Castaner ise, protestolar öncesi "şiddete müsamaha göstermeyeceğiz" uyarısında bulundu, "radikal örgütlerin Cumhuriyet'i devirmeye çalıştığını" öne sürdü.
Eylemciler başkentin kilit noktaların başında gelen Champs-Elysees bulvarı çevresinde sabahın erken saatlerinde toplanmaya başladı. Geniş güvenlik önlemleri alan polis taşkınlık yapmaya çalışan kişilere göz yaşartıcı gaz ve panzerlerden su sıkarak müdahale etti.
Geçen haftaki şiddet olayların tekrarlanmaması için yoğun güvenlik önlemleri alınırken ülke genelinde 89 bin polis görevlendirildi. Paris'i ise 8 bin polis ile 12 zırhlı araç koruyor.
Eylemciler, Paris'in sembolleri arasında yer alan Champs-Elysees (Şanzelize) Caddesi'ne toplanmaya devam ediyor. Polis, göstericilerin üst aramasını yaptıktan sonra caddeye girmesine izin verirken, polis ile eylemciler arasında zaman zaman gergin anlar yaşandı. Gösterilerden önce gözaltına alınan 317 kişinin üst aramasında çekiç ve taş bulunduğu ifade edildi.
Göstericiler, Champs- Elysees Caddesi'nde "Macron istifa" şeklinde slogan attı.
Fransız yetkililer, geçen hafta düzenlenen protestolarda dükkanların yağmalanması, camların kırılması, araçların ve bazı binaların ateşe verilmesi gibi şiddet olaylarının tekrarlanmasından endişe duyuyor.
Bu nedenle Champs-Elysees Caddesi'nde mağaza ve restoranlar kepenkleri indirdi. Gösteriler Paris'in kültür hayatını da etkilerken, Champs-Elysees yakınlarındaki müzeler kapalı. Benzer şekilde Paris'in Garnier ve Bastille Opera binalarındaki programlar da iptal edildi.
Fransa 1. Futbol Ligi'nde Paris Saint-Germain (PSG) ile Montpellier arasında başkentte oynanması planlanan karşılaşma da ertelendi.
Paris'in sembollerinden Eyfel Kulesi de gösteriler nedeniyle ziyarete kapalı olacak. Geçen haftaki gösteriler sırasında zarar gören Zafer Takı da kapalı kalmaya devam edecek.
Paris'teki eylemler nedeniyle 30 civarında metro hattı durdurulurken, Champs-Elysees Bulvarı'nın çevresindeki birçok yol ve cadde trafiğe kapalı olacak.
Fransa'da akaryakıt zamlarına ve ekonomik şartların kötüleşmesine tepki olarak 17 Kasım'da başlayan ancak daha sonra Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimine yönelik öfke gösterisine dönüşen "sarı yelekliler"in eylemleri, ülkede son yılların en şiddetli protestosu haline gelmişti.
Genellikle şehir merkezlerindeki yüksek kiralar nedeniyle kırsal bölgelere yerleşenlerden oluşan göstericiler, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'dan akaryakıt vergilerini düşürmesini ve ekonomik koşulların iyileştirilmesini talep ediyor.
Başkent Paris'in Champs-Elysees Caddesi çevresinde 1 Aralık'ta düzenlenen ve binlerce kişinin katıldığı gösteride polisin eylemcilere sert müdahalesi, sokaklarda araçların ve çöp bidonlarının yakılması, iş yerlerinin yağmalanması, sık aralıklarla ses bombalarının patlatılması ve alevlerin yükselmesi, kenti "kaosa" sürüklemişti.
"Sarı yeleklilerin" protesto ettiği akaryakıt zamlarının 2019 yılı için iptal edildiği açıklanmış ancak eylemciler bunun yeterli olmadığını savunarak gösterilere devam edeceğini duyurmuştu.
Fransa'daki protesto gösterileriyle ilgili bir analiz yayınlayan İngiliz Daily Express gazetesi, "Macron kontrolü tamamen kaybetti" diye yazdı.
BBC'ye konuşan Beauvais'de yaşayan tır şoförü Freddie Bouvier de onlardan biri. Bouvier, "Siyasetçilerden çeşitli sözler işitmekten bıktık. Fransızlar artık onlara inanmıyor" diyor:
"Akaryakıt zammının dondurulması iyi haber ama bunlar sadece laf. Biz hızla eyleme geçildiğini görmek istiyoruz."
Claude Rigolet isimli bir başka protestocu, 2000 yılından bu yana gelirinin 5'te bir azaldığından şikayetçi. Reims kentinde yaşayan emekli Rigolet, "Her şey çok daha pahalı. Vergiler, kiralar, ısınma maliyeti, otomobiller... Tüm fiyatlar artıyor" diyor. Aynı kentte temizliğe giderek geçimini sürdüren Natacha Perchat da bu görüşe katılıyor:
"Biz zengin değiliz. Kocam bir ulaştırma şirketi için çalışıyor. Daha ayın başındayız, şimdiden dardayız. Hükümet dar gelirlileri fena vurdu. Ay ortasında çocuklarımızın karnını doyurmak için hediye çeklerini kullanır olduk. Biz yaşamıyoruz, hayatta kalmaya çalışıyoruz ve bu bir skandal."
45 yaşındaki Normandy sakini Delphine Notelet ise, bir bakımevinde yaşlılara destek vererek ayda 1200 euro kazanıyor. Notelet, faturaları ödediğinde kendisine haftada 50 euro kaldığını söylüyor. "Macron neden bizi dinlemiyor?" diye soran Notelet şöyle devam ediyor: "Hükümete vergi çığının yuttuğu kuklalardan ibaret olmadığımızı, birer vatandaş olduğumuzu gösterdik."
"Sarı Yelekliler" Belçika'nın başkenti Brüksel ve Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da da sokaklarda. Brüksel'de, kent merkezindeki Weststraat'a yürümek isteyen protestocularla polis arasında çatışma çıktı. Merkeze çıkan sokaklarda polis göstericilere göz yaşartıcı gazla müdahale ediyor. Polis, şu ana dek 115 kişiyi gözaltına aldı.
Protestocular ise, saç spreyi tüpü ve havai fişeklerden yaptıkları bombalar, şişeler ve trafik levhaları ile karşı koyuyor. Bazı göstericiler polis barikatını aşarak merkeze girmeyi başardı. Çatışmanın büyümesi bekleniyor. Yetkililer halka, protestolar nedeniyle Avrupa Mahallesi ve merkeze gelmemeleri uyarısı yapıyor.
Hollanda'nın hükümet merkezi Lahey'de de bir grup parlamento binasının bulunduğu Binnenhof'a girmek istedi. Parlamento önüne barikat kuran polis ise göstericilere izin vermiyor. Başkent Amsterdam ile Rotterdam, Maastricht ve diğer kentlerde gösteriler olaysız sürüyor. Ölüm ve yaralanma haberleri kaygı yaratsa da protestolara destek büyük.
Fransız Le Figaro gazetesinin hükümetin akar yakıt zammını iptal kararından hemen önce sonuçlarını yayımladığı bir ankete göre, katılımcıların yüzde 78'i Sarı Yeleklilerin "Fransa'nın genel çıkarı için mücadele verdiğini" düşünüyor.
Öte yandan katılanların yüzde 47'si bu protestoların barışçıl olmadığını, yüzde 59'u da kaygı duyduklarını dile getirdi.
Salı günü zamların altı ay erteleneceğini söyleyen Başbakan Edouard Philippe, Çarşamba günü zammın iptal edildiği açıklamasını yaptı. Aynı zamanda hükümetin elektrik fiyatlarına dair vergilerde de indirime gitmeyi düşündüğü aktarılıyor.
Akaryakıt fiyatları nedeniyle başlayan ve daha kapsamlı bir tepki hareketine dönüşen Sarı Yelekliler protestolarıyla ilişkili 4 can kaybı yaşanmıştı.
Başbakan Philippe, parlamentonun alt kanadına hitaben yaptığı konuşmada, "Hükümet diyaloğa açıktır ve bu niyetini, vergi artışını 2019 bütçesinden çıkararak göstermektedir." dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, iklim değişikliği ile mücadele ve bütçe açığının azaltılması için bu adımın gerekli olduğunu savunuyordu. Bu adıma karşın Sarı Yelekliler grubu unsurları, 8 Aralık 2018 Cumartesi günü için yeni protesto çağrısında bulundu. İçişleri Bakanı Christophe Castaner ise "sorumlu göstericilerden" yapılan Paris çağrısına uymamalarını istedi.
"Macron istifa" sloganları atan eylemciler, polisin ara sokakları kapatması nedeniyle Champs-Elysees Caddesi'nde sıkıştı. Ortalığın savaş alanına döndüğü Paris'te şu ana kadar Gözaltına alınan "sarı yelekli" sayısı ise bin 300'e ulaştı. 135 kişi ise yaralandı. Polisle çatışan göstericiler bazı araçları ateşe verdi. İtfaiye ekipleri müdahale etti.