Hidiv

Hidiv

Hidiv, Kavalalılara mensup Mısır valilerine babadan oğula geçmek üzere 1867'de verilen resmi unvan. Hidiv; Arapça'da büyük vezir, baş vezir, hakim demektir. Hidiv, “saltanat naibi” anlamına gelen Arapça bir kelimedir.

Osmanlı Devleti’nin Mısır valiliği, yönetim anlamında sadece Mısır topraklarını kapsamıyor ve ayrıca Sudan, Uganda, Eritre’yi de bünyesine dahil ediyordu.

Sultan Abdülaziz zamanında Mısır valilerine verilen ünvan. Hidiv ünvanı ilk olarak 8 Haziran 1867 tarihinde Sultan Abdülaziz tarafından, Büyük Fuad Paşa'nın isteği üzerine Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın torunu Hidiv İsmail Paşa'ya verilmiştir.

Mısır Hidivleri protokolde şeyhülislam ve sadrazam ile aynı derecede idi. Aynı toplantıda bulundukları zaman sadrazam ve şeyhülislamdan sonra hıdiv yer alırdı. Hıdiv ünvanı İngilizler tarafından, 19 Aralık 1914 yılında Osmanlılar'dan Mısır'ı almaları sonucunda kaldırılmıştır.

İsmail Paşa ilk Mısır hidivi olurken, Mısır valiliğine de Hıdiviyet-i Mısır dendi. İsmail Paşa'nın oğlu Tevfik Paşa (hd 1879-1892) ile Abbas Hilmi Paşa da (hd 1892-1914) Abdülhamit II'in fermanlarıyla hidiv unvanını kullandılar. İngilizlerin 1914'te Mısır'ı işgal etmesinden sonra yerine amcası Hüseyin Kamil geçirildi ve hidiv yerine sultan unvanı kullanılmaya başladı. Bununla birlikte Osmanlı hükûmeti Abbas Hilmi Paşa'yı 1920'ye değin hidiv olarak tanıdı. 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'yla Abbas Hilmi Paşa'nın hidivliği resmen sona erdi.