Demokles
Doğumu: M.Ö. 4. yüzyıl
Ölümü: M.Ö. 4 yüzyıl

Demokles, (ya da Damokles) M.Ö. 4. yüzyılda İtalya'nın Sicilya adasında bir kent olan Sirakuza‘da hükümdar olan Dionysios’un sarayında yaşamış ve dünyaca ünlü “Demokles’in Kılıcı ” deyiminin zamanımıza kadar gelmesine sebep olmuş kişidir.

Roma’nın ünlü tarihçilerinden Çiçero’nun (Marcus Tullius Cicero) Tusculanae Disputationes adlı eserinden öğrendiğimize göre M.Ö. 4. Yüzyılda İtalya’nın Sicilya Adası’ndaki Sirakuza kentinde geçen vaka sonrasında “Demokles’in Kılıcı” deyimi tarihin sayfalarına girmiştir.

Efsaneye göre Demokles, Sirakuza hükümdarı Dionysios’un yakın dostu/yardımcısı olduğu için, daima kralla sohbet ederdi. Kral Dionysios’un yakın tanıdığı Demokles, kralın her toplantısında hazır bulunurdu, Demokles’in, sürekli kralın sahip olduğu imkânları öven bir yapısı vardı. Konuşmalarında çoğu defa krala krallığın bahşettiği mutluluktan bahsederdi. Oysa Demokles bir türlü Kral’ın yüzündeki o mutsuz üzgün ifadeyi anlayamaz; “Ne kadar mutlu olmalısın, her şey nasıl muhteşem” der dururdu.

Bu durumdan usanan kral, bir gün Demokles’e dönerek; “bu mutluluğu senin de tatmanı arzu ediyorum!” demişti. Büyük bir ziyafet hazırlatarak tacını ve tahtını kralın güç ve imkânlarına özenen Demokles‘e bırakmıştı. Demokles’e kral olduğunu ve buna göre davranması gerektiğini söyler. Demokles de sevinçle krallık elbiselerini ve tacını giyip tahta oturmuştu. Etrafa gülümseyen Demokles sahip olduğu bu ihtişamın, bu büyünün içinde çok hoşnut görünür. Ziyafetin ortalarına doğru tam başının üstünde bir şeyin sallanmakta olduğunu gören Demokles, dikkatle bakınca bunun at kılına bağlı ve her an kopabilecek olan keskin bir kılıç olduğunu görmüştü. Dehşete kapılır ama cesaretini ve erkeklik onurunu hiçe saymamak için dayanır.

Sonra Kral dostu Demokles’e sorar: “Neden yemiyorsun, neden gülmüyorsun”. Demokles lılıcı gösterir. Kral acı acı güler. “Evet, ben güçlü bir Kralım ama boynumun üstünde her an tehdidiyle yaşıyorum kılıçların. Büyük güç büyük tehlike de demektir.”

O an anlar iktidarı, serveti ve gücün gerçek doğasını Demokles. Kötüye kullanımı kendi sonunu getirecektir. Kral Dionysios’un böyle yapmakla, kendisine krallığın sadece krala ait güç ve zenginliklerden ibaret olmayıp, aksine insanın canını daima tehlikelere sokabilecek bir mevki olduğunu idrak ettirmek istediğini anlamıştır.

İktidara ve güce hayran Demokles’e ders vermek için onu yemeğe davet eden kral, ona adaletli bir iktidarın aslında ne kadar zor olduğunu gösterir. Büyük güç ve kudret büyük sorumluluğu getirir.

Bu eski Yunan efsanesinden kaynaklanan “Demokles’in kılıcı gibi” deyimi, günümüzde de büyük görev ve mesuliyetlerin aynı zamanda büyük tehlike ve sıkıntıları da beraberinde getireceğini vurgulamak amacıyla kullanılmaktadır.

Kaynak:Biyografiler.com