Lakabı ‘Bibi’ olan Benyamin Netanyahu, İsrail tarihinin gördüğü en aşırı sağcı ve en tartışmalı politikacı ve başbakan.

Netanyahular Litvanya Yahudileriyle akrabadır. Babası Yahudi tarihi profesörü, Hebrew Ansiklopedisi'nin ilk editörü ve Zeev Jabotinsky'in yardımcısıydı. Netanyahu'nun abisi Yonatan 1976'da Entebbe Operasyonu sırasında öldürüldü. Küçük kardeşi Iddo radyolog ve yazardır. Üç kardeş elit Sayeret Matkal keşif biriminde görev aldı. Netanyahu 14 yaşındayken ailesi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Philadelphia'nın bir banliyösü olan; Pennsylvania, Cheltenham Township'e yerleştiler. Cheltenham lisesi'nde eğitim gördü.

1956-1958 yılları arasında ve 1963-1967 yılları arasında ABD’de Philedelphia eyaletinde yaşayan Netanyahu, 1967 senesinde liseden mezun oldu ve İsrail'e geri döndü. Geri döndükten sonra İsrail Güvenlik Kuvvetlerine yazıldı. Savaş eğitimi aldı elit bir özel grup olan Sayeret Matkal kuvvetlerinde takım lideri oldu. Sonra ABD’ye döndü ve 1975 senesinde mimarlık üzerine lisans programını bitirdi. 1977 senesinde ise MIT Sloan İşletme Bölümü'nde yüksek lisans eğitimini tamamladı. Eğitimi esnasında, Boston Danışmanlık Grubu’nda çalıştı. Mezuniyet sonrası Netanyahu, İsrail’e döndü ve bir mobilya şirketinde kısa bir süre pazarlamacılık yaptı.

18 Haziran 1996 - 6 Temmuz 1999 tarihleri arasında ilk defa Başbakanlığa seçilen Netanyahu 31 Mart 2009'da tekrar göreve geldi.

Tarihe ismini çoktan yazdırmış bir siyasetçi. 1996’da İsrail’in en genç başbakanı oldu. Üstelik ülkede halk tarafından doğrudan seçilerek iktadara gelen ilk başbakandı. Ancak terörle mücadeleye verdiği önem ve Filistinlilere toprak verilmesine karşı duruşuyla kazandığı seçimlerin ardından gelen iktidarı, sadece 3 yıl sürdü.

Kısa olmasına rağmen iktidari bir hayli çalkantılı geçti. Ağlama duvarı tünelinin yeniden açılması yönünde verdiği talimatın ardından, Filistinliler ve İsrailliler arasında başlayan çatışmalarda onlarca kişi öldü.

İktidarının ilerleyen döneminde ise “şahin” duruşuna ters düşecek bir karar alarak, Batı Şeria’daki El Halil kentinin kontrolünün büyük bir bölümünü Filistinilere devretti.

1997’de aldığı bu karardan bir yıl sonra, Yaser Arafat’la anlaşmaya vararak, Batı Şeria’nın kontrolünün yüzde 13’ünü Filistin Yönetimi’ne bıraktı.

Netanyahu, aldığı bu kararlarla aşırı sağcıları hayal kırıklığına uğrattı, ama Filistinlilerle toprak karşılığı barış yapılmasını isteyenlerin de gözüne girmeyi başaramadı.

Mayıs 1999’da kendi kararıyla yapılan erken seçimlerde, İşçi Partisi karşısında yenilgiye uğradı ve hemen ardından Likud Partisi liderliğini de Ariel Şaron’a kaptırdı. Politikayı bırakmaktan başka çaresi kal Ama politikadan uzak duruşu çok uzun sürmedi ve 2002’de Ariel Şaron iktidarı döneminde Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenerek, yeniden siyasete girdi. 2005’te Maliye Bakanı olduğu dönemde Şaron’un Gazze’deki Yahudi yerleşim birimlerini kaldırma kararına tepki olarak görevinden istifa etti.

Kısa bir süre sonra şans yeniden yüzüne güldü. Şaron’un yeni bir parti kurmak için Likud’tan ayrılmasıyla, yeniden bu partinin lideri seçildi.

Likud lideri şeçilerek, başbakanlık koltuğuna oturmaya bir kez daha yaklaşan Netanyahu, seçim kampanyası boyunca özellikle Hamas’a karşı sert söylemiyle ön plandaydı.

İsrail’in Gazze saldırılarının erken bitirildiğini savundu ve iktidara gelirse Hamas’ı yoketme vaadinde bulundu. İran’a karşı sert tutumuyla da dikkatleri üzerine toplayan Netanyahu, Davos zirvesinde yaptığı konuşmada, İran’ın nükleer silaha sahip olmasını, küresel mali krizden daha büyük bir tehdit olarak niteledi.

Netanyahu, Filistin sorunundaysa iki devletli çözüm yerine ekonomik çerçevede bir çözümden yana. Öncelikle “ekonomik barış” yapılması gerektiğini savunuyor.

Netanyahu, seçim kampanyası sırasında “şahin” tutumunu yumuşatmaya özen gösterdi. Aşırı radikal isimleri parti listesinden çıkarırken, Filistinlerle barış müzakerelerini sürdüreceği ve Filistin topraklarında yeni Yahudi yerleşim birimleri kurmayacağına dair söz verdi.

Dünya aslında 62 yaşındaki Netanyahu’yu ilk kez İsrail’in BM daimi temsilcisi olarak tanımıştı. Amerika’daki Harvard Üniversitesi’nde siyaset bilimi üzerine eğitim gören Benyamin Netanyahu, 1988’de politikaya adım atmış ve parlamentoya girmişti.

Evlilikleri :
1.eşi: Miriam Weizmann (e. 1972–1978). çocuğu Noa Netanyahu-Roth (d.1978)
2.eşi: Fleur Cates (e. 1981–1984)
3.eşi: Sara Netanyahu (e. 1991), çocukları; Yair Netanyahu (d.1991), Avner Netanyahu (d.1994)

Likud lideri Netanyahu, 31 Mart 2009'dan 13 Haziran 2021'e kadar aralıksız 12 yıl başbakanlık görevini yürüterek İsrail tarihinin en uzun süre görevde kalan başbakanı oldu.

Netanyahu'nun 12 yıllık iktidarı döneminde, İsrail ordusu, 2012'de "Savunma Sütunu" ve 2014'te "Koruyucu Hat" adını verdiği harekatların yanı sıra Gazze Şeridi'ne çeşitli saldırılar düzenledi.

İsrail, Netanyahu'nun liderliğinde 2020'de Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Sudan ve Fas ile normalleşme anlaşmaları imzaladı.

Netanyahu, hakkındaki yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma davalarından "Görevdeyken yargılanan ilk İsrail Başbakanı" olarak tarihe geçti.

İsrail’de 29 Haziran 2022 tarihinde meclisin (Knesset) feshedilerek 1 Kasım 2022'de erken seçim yapılması kararının ilan edilmesinin ardından Naftali Bennett, başbakanlık görevini koalisyon ortağı Yair Lapid’e devretti.

1 Kasım 2022 tarihinde yapılan seçimlerde Benyamin Netanyahu'nun partisi Likud partisinin galip gelmesi ile Yair Lapid başbakanlığı 29 Aralık 2022 tarihinde Benyamin Netanyahu'ya devretti.

Kaynak:Biyografiler.com