Büyük Doğu
Büyük Doğu
Büyük Doğu Hareketi, İslamiyet’i merkeze almış, İslami bir bakış açısıyla yaşamı biçimlendirmeye çalışan bir anlayıştır. Özetle Necip Fazıl Kısakürek tarafından ortaya atılmış olan dini ve siyasi bir harekettir. Büyük Doğu Hareketi, görüşlerini Büyük Doğu Dergisi üzerinden açıklamıştır.
Büyük Doğu Hareketi Nedir?
Büyük Doğu Hareketi, Necip Fazıl Kısakürek’in doğrudan kendisinin kurduğu düşünce sisteminin adıdır. Yazdığı İdeolocya Örgüsü adlı eseri ile Necip Fazıl Kısakürek bu düşünce sistemini ana hatlarıyla açıklamıştır. Bu düşünce sistemi ile Necip Fazıl Kısakürek, kendine özgü bir tarih muhasebesi, devlet anlayışı, estetik bakış ve fikri duruş sergileme amacı güder.
Büyük Doğu Cemiyeti Nedir?
1949 yılında bu düşünce sistemine dayanan Büyük Doğu Cemiyeti’ni kuran Necip Fazıl Kısakürek, 1951’de ani bir kararla cemiyeti kapatır. Örtülü ödenekten aldığı paraya karşılık cemiyeti kapattığı iddiaları mevcuttur. Kurmayı planladığı Büyük Doğu Partisi’nin ana nizamnamesini Büyük Doğu Dergisi’nde yayımlanır.
Parti programında faiz, dans, heykel, zina, fuhuş, kumar, içki, her türlü keyif verici maddenin yasak olduğu, suçluların kısas yöntemi ile cezalandırılacağı bir ülke yaratma düşüncesi yer alır.
Büyük Doğu İdeolojisi Nedir?
Sonuç olarak Büyük Doğu İdeolojisi, medeniyetin Doğu topraklarından çıktığını ve İslami kuralların toplumun işleyişi için en ideal yöntem olduğunu savunur. Türkiye Devleti’nin Batı ekseninde modernleşme hareketine şiddetle karşı çıkar. İçinde bulunduğu dönemin atmosferi göz önüne alındığında bu tarz bir düşüncenin yayılmasına siyasi nedenlerden ötürü göz yumulmayacağı açıktır. Bu yüzden Necip Fazıl Kısakürek, devlet aleyhine propaganda yapmak, Mustafa Kemal ATATÜRK’e hakaret gibi suçlardan dolayı birçok defa yargılanmış ve hapse girmiştir.
Büyük Doğu Marşı Nedir?
Necip Fazıl Kısakürek’in 1938’de Ulus Gazetesi’nin düzenlediği yarışma kapsamında yazdığı şiirdir. Şiiri aşağıda yer almaktadır.
Büyük Doğu Marşı
Allahın seçtiği kurtulmuş millet!
Güneşten başını göklere yükselt!
Avlanır, kim sana atarsa kement,
Ezel kuşatılmaz, çevrilmez ebet.
Allahın seçtiği kurtulmuş millet!
Güneşten başını göklere yükselt!
Yürü altın nesli, o tunç Oğuz’un!
Adet küçük, zaman çabuk, yol uzun.
Nur yolu izinden git, KILAVUZ’un!
Fethine çık, doğru, güzel, sonsuzun!
Yürü altın nesli, o tunç Oğuz’un!
Adet küçük, zaman çabuk, yol uzun.
Aynası ufkumun, ateşten bayrak!
Babamın külleri, sen, kara toprak!
Şahit ol, ey kılıç, kalem ve orak!
Doğsun BÜYÜK DOĞU, benden doğarak!
Aynası ufkumun, ateşten bayrak!
Babamın külleri, sen, kara toprak!
Büyük Doğu Dergisi Nedir?
Necip Fazıl Kısakürek tarafından kurulan, 1943-1978 yılları arasında çeşitli dönemlerde faaliyet göstermiş siyasi bir dergidir. Büyük Doğu Dergisi yazarları kendilerini Büyük Doğucular olarak adlandırmışlardır. Büyük Doğu Dergisi adı ise Necip Fazıl Kısakürek’in 1938 yılında yazdığı Büyük Doğu Marşı adlı şiirden almıştır.
İslami bir bakış açısına sahip olan Büyük Doğu Dergisi, başlangıçta, Necip Fazıl Kısakürek ve dönemin aydın kesimini bünyesinde bulundurmaktaydı. 35 yıl süresince Büyük Doğu Dergisi toplam 16 devre 512 sayı halinde haftalık olarak yayımlanmıştır. Necip Fazıl Kısakürek bu dergi aracılığıyla özgül bir tarih muhasebesi, yeni bir devlet anlayışı, estetik bakış ve fikri duruş ortaya koymaya çalışmıştır.
Büyük Doğu Dergisi yazılarında genel olarak ekonomi, politika, sanat, felsefe ve din konuları üzerinde durulmuştur. Zamanın şartlarına bağlı olarak dergini konu ağırlıkları dini, edebi ve siyasi olmak üzere farklılık göstermiştir. Büyük Doğu Dergisi genel olarak iktidar karşıtı bir tutum sergilemiştir. Büyük Doğu Dergisi, İslamcı ekolü temsil etmekle birlikte birçok İslamcı yazar ve düşünürü etkisi altına almıştır. Necip Fazıl Kısakürek, 1951’in haziran ayında dergiye ara verdi. Son sayıda ise “Müslüman Türklerin günlük gazetesi çıkacak” haberi verildi. Günlük olarak çıkan Büyük Doğu Gazetesi 16 Kasım 1951’de yayına başladı.
Büyük Doğu Dergisi Yazarları
Büyük Doğu Dergisi’nin kuruculuğunu Necip Fazıl Kısakürek yapmıştır. Dolayısıyla dergi daha çok Necip Fazıl Kısakürek ismiyle anılsa da zaman içinde birçok ünlü ve değerli isimi bünyesinde barındırmıştır. Necip Fazıl Kısakürek’in yakın arkadaşı Peyami Safa başta olmak üzere Sait Faik Abasıyanık, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Oktay Akbal, Salih Murad Uzdilek, Nurettin Topçu, Hüseyin Nihal Atsız, Cemil Meriç, Sezai Karakoç gibi daha nice ünlü isim kendi adlarını veyahut takma adlar kullanarak dergiye katkıda bulunmuşlardır.
Dergi yazarları kendilerine "Büyük Doğucular" olarak adlandırdı.