Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri - 27 Mayıs İhtilali

Konusu

Türkiye, ordu-siyaset ilişkisi denildiğinde, genelde Türkiye'de anlaşıldığı anlamı ile ordunun askeri müdahaleler ile siyasal süreci şekillendirdiği ülkeler sıralamasında en önde yer alanlar arasındadır. Cumhuriyet tarihi boyunca TSK, beş kez siyasal yaşama müdahalede bulunmuştur. Bu müdahalelerden 27 Mayıs 1960, 12 Mart 1971, 12 Eylül 1980’deki müdahaleler başarılı olurken, kurmay Albay Talat Aydemir’in 22 Şubat 1961 ve 21 Mayıs 1963 tarihindeki girişimleri başarısızlık ile sonuçlanmıştır. Aslında ordu-siyaset ilişkisini Türkiye’de anlaşıldığı şekli ile ordunun darbe yapması çerçevesinde izah edip, ordu siyasetin dışında kalmalıdır şeklinde bir tavır sergilemek doğru ve verimli bir bilimsel yaklaşım değildir.
Kendisi siyasal bir kurum olan ordunun ne Türkiye’de ne de dünyanın başka bir yerinde siyasetin dışında kalması mümkün değildir ve bütün ordular ‘bir şekilde’ siyasetin içindedirler.
Önemli olan da bu ‘bir şekilde’dir. Çünkü bütün dünya orduları siyasetin içinde yer alırken, yer alış şeklini ülkenin ve ordunun tarihsel birikimi, sosyal, ekonomik, politik ve kültürel yapısı belirlemektedir. Keza bu bağlamda demokratik rejim ve demokratik kültürün yerleşmişliği ile siyasetçilerin uzak görüşlülüğü ve uzlaşma yeteneği de ordunun yerini belirlemektedir.
Bu çalışma; üzerinde pek çok konuşulmuş, bölük pörçük çok şey yazılmış olan 27 Mayıs’ı, arka planı ve iç mücadeleleri ile ortaya koymaya çalışmıştır.