Ukrayna erken seçim krizinde
2007-04-03
Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko parlamentoyu feshederek erken seçime gitme kararı aldı.
Erken seçimin gelecek ay, 27 Mayıs tarihinde düzenleneceği ilan edildi.
Yuşçenko parlamentoyu anayasayı ihlal etmekle suçladı ve söz konusu adımları bu nedenle attığını söyledi.
Parlamento mensupları ise cumhurbaşkanının parlamentoyu dağıtma kararını "bir darbe girişimi" olarak ifade etti ve görevlerini sürdüreceklerini açıkladı.
Ukrayna parlamentosunda Yuşçenko'nun başlıca siyasi rakibi olan Başbakan Viktor Yanukoviç'in taraftarları çoğunlukta.
Milletvekilleri anayasa mahkemesinden, alınan kararın meşruiyetini incelemesini talep ediyor.
Gece geç saatlerde toplanan parlamentoda 450 milletvekilinden 262'sinin bu talebe destek verdiği açıklandı.
Gerginlik tırmanırken, Savunma Bakanı Anatoli Hıritsenko ordunun sadece aynı zamanda başkomutan olan cumhurbaşkanının talimatlarını yerine getireceğini bildirdi.
Yuşçenko Rusya yanlısı Başbakanı, iktidarı yasadışı yollardan ele geçirmekle itham ediyor.
Suçlamalarının kaynağında saf değiştiren milletvekillerinin durumu var.
Son haftalarda Yuşçenko'nun batı yanlısı hareketinden 11 milletvekili, Yanukoviç safında yer almaya karar vermişti.
Ancak Ukrayna anayasasına göre bireylerin değil, sadece hiziplerin isaf değiştirme imkanı var.
Cumhurbaşkanı, Başbakanı bu şekilde parlamentoda hakimiyet kurmaya çalışmakla suçluyor.
Yanukoviç eğer 450 üyeli mecliste 300 milletvekili sayısına ulaşırsa, cumhurbaşkanının veto ettiği kararları uygulatma ve anayasayı değiştirme imkanı olacak.
Cumhurbaşkanı, gelişmeler karşısında harekete geçmenin, sadece hakkı değil aynı zamanda zorunluluğu olduğunu savundu.
Yanukoviç iktidara geldiğinde, Yuşçenko taraftarı önceki hükümetin batı yanlısı bazı adımlarını geri çevirmemesi için bir dizi teminat verilmişti.
İki lider arasındaki gerginlik son aylarda yeniden tırmanmış, başkent son günlerde eylemlere sahne olmuştu.
Yuşçenko erken seçim kararını da parlamento liderleri ile yedi saat süren ve sonuçsuz kalan görüşmesi ardından aldı.
Geri adım çağrısı
Başbakan Viktor Yanukoviç krizi sona erdirmek için Yuşçenko'ya geri adım atma ve kararını resmi gazetede yayımlatmama çağrısı yaptı.
Böylece fesih kararı yürürlüğe girmemiş sayılabilir.
Ancak Yuşçenko'nun buna yanaşması fazla olası görünmüyor.
Başbakanın taraftarlarının parlamento binası önünde toplanmaya başladığı, kimilerinin yakındaki bir parkta çadırlar kurduğu haber veriliyor.
Kiev meydanları bundan iki buçuk yıl önce de iki liderin taraftarlarının siyasetin kaderini çizdiği merkezler haline gelmişti.
BBC'nin bölge uzmanları bu krizin de sonunda müzakereler yoluyla değil, sokaklarda çözülebileceğini söylüyor.
2004 yılında düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinden bu yana ülke siyasi olarak durulmadı.
Bu seçime Yuşçenko ve Yanukoviç rakip olarak girmişti.
İlk turunu Yuşçenko'nun kazandığı seçim ardından, ikinci turun galibinin Yanukoviç olduğunun açıklanması binlerce kişiyi sokaklara döktü.
Yuşçenko'nun partisinin bayraklarından hareketle 'Turuncu Devrim' olarak adlandırılan; haftalarca süren eylemler sonunda seçimin ikinci turu yenilendi ve Yuşçenko Cumhurbaşkanı oldu.
Ancak bunu takip eden aylarda Yuşçenko yanlısı koalisyon hükümeti yolsuzluk tartışmaları ardından dağıldı, 2006 Mart ayında düzenlenen son genel seçimi Yanukoviç kazandı.
Cumhurbaşkanının müttefikleri birlik sağlamayı başaramayınca, Yanukoviç Ağustos'ta yeniden başbakan oldu.