Ukrayna
Ukrayna
Ukrayna Avrupa’da yer alan bir devlet. Kuzeyinde Beyaz Rusya, doğusunda Rusya Federasyonu, güneyinde Azak Denizi, Karadeniz, Moldavya ve Romanya, batısında Macaristan, Çek Cumhûriyeti ve Polonya yer alır.
2015 yılı verilerine göre Ukrayna'nın nüfusu 45,198,200 kişidir. 1960 yılında 42,662,150 olan Ukrayna'nın nüfusu, 1970 yılında 47,086,758, 1980 yılında 49,968,811 ve 1990 yılında 51,892,000 kişi olmuştur. Ukrayna'nın 2000 yılı nüfusu ise 51,892,000 kişiydi.
Ukrayna, Avrupa'da yer alan bir devlet. Kuzeyinde Beyaz Rusya, doğusunda Rusya Federasyonu, güneyinde Azak Denizi, Karadeniz, Moldavya ve Romanya, batısında Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Polonya yer alır. Ülke çoğunluğunu Ukraynalılar oluşturur (% 77, 8), azınlıklar ise Rus % 17.3, Beyaz Rus % 0.6, Moldov % 0.5, Kırım Tatarı % 0.5, Bulgar % 0.4, ve diğerleri % 3.3. Başkenti Kiev olan ülkenin resmi dili Ukraynaca ve toplam nüfusu 45.9 milyon kişidir.
Eski zamanlarda Ukrayna'ya Rutenya da denilmiştir. Bilimsel açıdan en yaygın olarak kabul edilen görüş, Ukraynalıların, Rusların ve Belorusların (Beyaz Rusların), tahminen 14-16. yüzyıllarda Doğu İslav kavimlerinden kaynaklanmış olmaları şeklindedir. Öte yandan, Sovyet kaynakları ve günümüz Rusya Federasyonu'nda kabul edilen kaynaklar, Ukraynalıların ve Belorusların, Ruslardan geldiklerini söyler. Ancak 8-9. yüzyıllarda kurulan, merkezi çağdaş Ukrayna'nın başkenti Kiev'de bulunan ve sonradan Kiev Rus Devleti adı verilen devlette eski İslav Kavimlerinin temsilcilerinin yaşadıkları bir gerçektir ve mevcut vakayinamelerde ulus olarak Rus, Ukraynalı adı geçmiyor.
Bu konuda, günümüz Ukrayna'sında yaygın kaynaklar aslında Rusların Ukraynalılardan kaynaklandığını iddia eder. Yaklaşık 14. yüzyıla kadar varlığını sürdüren Eski Kiev Rus devletinde yaşayan ulus, Ukraynalılarmış; Moğollar geldikten sonra Ukraynalılar'ın çoğu Kiev'i terk edip, Kuzeye doğru göç etmeye başlamış ve sonra, yeni bir devletin başkenti olacak Moskova adlı bir kenti kurmuşlar. Yeni devletin adı, Moskova Rus Devleti, sonra Rus Çarlığı sonra da Rus İmparatorluğudur. Yani bu görüşe göre, günümüzde Moskova'da ve etrafında yaşayan ulus, Kiev'den gelen Ukrayna kökenli ulusmuş; Kiev'de ve Ukrayna'da günümüzde yaşamakta olan ulus ise, Ukraynalı ve Moğol-Tatar karışımıymış diye bir görüş de yaygındır. Ruslar, SSCB zamanında Ukraynalılara yoğun bir şekilde baskı yapmışlar onlara Rus kültür ve dilini yoğun bir şekilde aşılamışlardır. Öyleki, Ukraynalıların ayrı bir ulus olduğunu düşünenler hapse atılmışlar baskı altına alınmıştır. Yoğun baskılar sonucu Ukraynalılar ayrı bir ulus olduklarını ayrı bir dil konuştuklarını yıllarca kimseye anlatamamışlardır. Bağımsızlıktan sonra Ukrayna dili resmi dil olmuş okullarda ve günlük yaşamda Ukrayna dili yoğun bir şekilde kullanılmaya başlamıştır.
Tarihi
Bölgede tarih boyunca çeşitli devletler kuruldu. Dokuzuncu asırda kurulan ve ilk Rus devleti olan Kiev Prensliği, 13. asırda Moğol saldırılarına maruz kalarak yıkıldı. Batı Ukrayna'da Galiçya ve Volinya Prensliği 11. asırdan 14. asra kadar hakimiyetlerini devam ettirdi.
Ülke topraklarının büyük bölümü 14. asırda Litvanya'nın hakimiyeti altına girdi. Polonya ve Litvanya'yı tek bir federe devlet haline getiren Lublin birliğinin 1569'da sağlanmasından sonra Ukrayna toprakları fiilen Polonya'nın hakimiyetine girdi. Zaporojye Kazaklarının lideri Bogdan Hmelnitski Polonya yönetimine karşı ayaklandı ve 1651'de Rus Çarından yardım istedi. Bu durum Rus Çarlığı ile Polonya arasında savaşa sebep oldu. Savaşın ardından Dinyeper Nehrinin doğusunda kalan topraklarla Kiev Rusların hakimiyetine girdi. Kırım'ın 1783'te Rus hakimiyetine girmesi üzerine Karadeniz kıyısında yeni yerleşim merkezleri kurulmaya başladı.
On sekizinci asırda Polonya topraklarının paylaşılması üzerine Dinyeper'in batısındaki Ukrayna toprakları Rus hakimiyetine, Galiçya ise Avusturya hakimiyetine bırakıldı. On dokuzuncu asırda Ukrayna'da milliyetçi hareketler yaygınlaşınca, Rus çarı bu hareketleri bastırmak için şiddetli tedbirlere başvurdu. Ukraynacayı kullanmayı sınırladı. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu hakimiyeti altında yaşıyan Ukraynalılar ise daha rahattılar. Birinci Cihan Harbinin başladığı sırada Galiçya'da yaşıyan Ukraynalılar kendi kültür, siyasi ve dini kurumlarını geliştirmişlerdi.
Rusya'da 1917 devriminden sonra Harkov'da Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun yıkılması üzerine Ukraynalılar 1918'de Galiçya'nın yönetim merkezi Lemberg'i ele geçirerek Batı Ukrayna Milli Cumhuriyetini kurdular. Bu devlet 1919'da Ukrayna Milli Cumhuriyetiyle birleştiyse de 1919 Haziranında Ukrayna askeri Galiçya'dan çıkarıldı. Bukovina Romanya'nın, Macaristan toprakları içinde kalan eski Ukrayna şehirleriyse yeni kurulan Çekoslovakya'nın hakimiyetine girdi. Çeşitli devletler 1917-21 arasında Ukrayna'nın hakimiyetini ele geçirmek için çalıştılarsa da başarılı olamadılar. Ukrayna 1924'te Sovyetler Birliğini meydana getiren 15 cumhuriyetten biri oldu.
İkinci Dünya Harbi kadar Ukrayna hızla sanayileşti ve tarımda kollektifleştirme politikası uygulandı. Bu harekete köylü büyük tepki gösterdi. Stalin döneminde bölgede baskılar arttırıldı ve Ukraynacanın kullanımı yasaklandı. Sadece Çekoslovakya'da yaşayan Ukraynalılar geniş siyasi ve kültürel haklara sahiptiler.
1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Ukrayna Cumhuriyeti, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alır. Rusya ile Avrupa ülkeleri arasında yer alan Ukrayna’nın Başkenti Kiev'dir. Yüzölçümü yaklaşık 600.000 km2dir. Nüfusu 47 milyon civarındadır. Türkiye ile aynı meridyende olduğu için saat farkı yoktur. Ülkenin kuzeyde olması nedeniyle Türkiye’den daha soğuk bir iklime sahiptir. Hava sıcaklığı kışın kuzey doğuda -8˚C , güney batıda -2˚C ; Kırımın güney kıyılarında +4˚C’dir. Temmuz ayında ise kuzey batıda +18˚C , Kırımın güney kıyılarında +24˚C’dir. En yüksek hava sıcaklığı 36˚C ila 42˚C arasında olup, en düşük -30˚C ila -40˚C arasında değişmektedir.
Para Birimi
Para birimi 1996 yılından beri Grivna'dır. 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200’lük banknotlar halinde piyasada bulunmaktadır. 1 USD yaklaşık 5 Grivnaya eşittir (Aralık 2005 itibariyle). Ayrıca Türkiye’de ki kuruşa karşılık gelen Kopieka vardır (100 Kopieka=1 Grv). Döviz büroları Avro ve Amerikan Doları başta olmak üzere pek çok yabancı para birimini alıp satmaktadır.
Bayrak
Bayrağı mavi ve sarı iki şeritten oluşmaktadır. Üstteki mavi renk gökyüzünü, sarı ise bu gökyüzü altındaki verimli toprakları temsil etmektedir. Ülkenin çoğu yerinde görülebilecek üç başlı mızrak simgesi ise eski çağlardan bu yana kullanılan ve kraliyet ailesini temsil eden bir işarettir.
Etnik Yapı
Nüfusun %72’si Ukrayna’lılardan, % 22’si Ruslardan oluşmakla beraber Ukrayna Polonyalıların, Beyaz Rusların, Macarların, Romanyalıların, Moldovyalıların, Slovakların, Bulgarların, Tatarların ve Yahudilerin bulunduğu mozaik bir etnik yapıya sahiptir.
Dini Yapı:
Ülkede Hristiyan, Yahudi ve Müslüman halklar yaşamaktadır. Başkent Kiev'de 2 cami bulunurken 3 sinagog, 11 Protestan kilisesi, 5 roman Katolik kilisesi, 4 Yunan katolik kilisesi ve 57 tane Ortodoks Hristiyan kilisesi vardır.
Dili:
Ülkenin resmi dili Ukraynaca olmakla birlikte nüfusun yarıdan fazlası Rusça konuşmaktadır. Ülkenin doğusu ve Kırım ise büyük oranda Rusça konuşmaktadır. Ayrıca, Kırım bölgesinde ise Kırım Tatarca da konuşulmaktadır. Kırım Tatarca Ural Altay dil aile grubunun Kıpçaklı ağzı lehçesindendir.
Coğrafi Konum:
Ukrayna, Doğu Avrupa’da bir ülkedir. Kuzeyinde Beyaz Rusya, kuzey doğusunda Rusya Federasyonu, batısında ise Polonya ve Slovakya, güneybatısında Macaristan, Romanya ve Moldova, güneyinde ise Karadeniz ve Azak Denizi vardır. Toplam yüzölçümü 603.700 kilometre karedir. (karşılaştırmak gerekirse, Türkiye’nin 780.580 km2, Fransa’nın 551.000 km2, İngiltere’nin 244.000 km2, Almanya’nın 356.000km2, İtalya’nın 301.000km2 ve İspanya’nın 505.000 km2 yüzölçümü vardır). Ülkenin en kuzeyinden en güneyine 900 km, en doğusundan en batısına ise 1300 km mesafe vardır. Ukrayna’nın iklimi, ılıman-kara iklimidir. Güneyinde, Kırım civarında alt tropik iklim görülür.
Ukrayna’nın başlıca şehirleri Kiev, Donetsk, Dnipropetrovsk, Odesa, Simferopol, Kharkiv ve Lviv’dir.
Ukrayna’nın en uzun nehri 2201 km uzunluğu ile Dnipro (Dinyeper) nehridir ve bunun 981 km lik kısmı ülkeyi bir baştan bir başa kat eder. Ukrayna’daki en büyük dağ sistemi 270 km uzunluğu ve 100 – 110 km genişliği ile Karpat dağları’dır. En yüksek tepesi, 2061 metre yüksekliği ile Hoverla tepesidir. Karpat dağları dışında ülke oldukça düz bir arazi yapısına sahiptir. Ukrayna toprakların %58’i ekilebilir arazidir.
Jeopolitik Konum
Ukrayna slav dilinde ‘sınır bölge’ anlamına gelmektedir. Daha önceki dönemlerde ‘küçük Rusya’ veya ‘güney Rusya’ isimleri de verilen bölge özellikle Avrupa ve Rusya arasında bulunması, Karadeniz ve Azov denizine hakim olması açısından önemli sayılabilecek jeopolitik konumdadır. Sovyetler Birliğinden ayrılması ve bağımsızlığına kavuşmasının ardından Batı doğrultusunda politikalar izlemekle birlikte Rusya ile olan tarihsel, kültürel ve ekonomik bağları da sürmektedir.
Tarih
Ukrayna’nın tarihi Kiev Ruslarının 9. yy.da kurdukları kent devletine kadar uzanmaktadır. Bu devlet 13. yy.da Tatarlar, daha sonra da Polonya ve Litvanya orduları tarafından işgal edilmiş, 1654 yılında Ruslarla yaptıkları Pereyaslav Anlaşması sonucunda tamamen Rus İmparatorluğunun kontrolüne girmiştir. Bu arada sık sık cephe değiştiren Ukrayna Kozakları 1648-1654 ve 1670’ler civarında kısa sürelerle Osmanlı himayesi altına girmişlerdir. Ukrayna 1922’de SSCB’ne dahil olmuştur.
Sovyetler Birliğinin dağılması sonucunda 24 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiştir.
Yönetim Biçimi
Sovyetler Birliğinin dağılması sonucunda 24 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Ukrayna’nın yönetim biçimi Cumhuriyet’tir. Halk tarafından beş yılda bir seçilen Cumhurbaşkanı Başbakan’ı atar, yapılan bu atamanın parlamento tarafından onaylanması gereklidir. 26 Aralık 2004 tarihinde tekrarlanan 2. tur Cumhurbaşakanı seçimlerin sonucunda Batı yanlısı olarak bilenen Viktor Yuşenko Ukrayna’nın Cumhurbaşkanı olmuştur.
Ukrayna yönetim tarzı itibariyle 24 bölge, bir özerk cumhuriyet (Kırım), ve bölge statüsünde iki kentten (Kiev ve Sivastopol) oluşmaktadır. Başkenti Kiev’dir.
Verhovna Rada (parlamento) 450 üyeden oluşmaktadır, seçimleri dört yılda bir yapılmaktadır.
Ekonomi/Tarım
Ukrayna demir, kömür, petrol ve doğal gaz açısından zengindir. Ayrıca sanayi, tarım, nükleer enerji ve uzay teknolojisi açısından da gelişmiş bir ülkedir. Metalürji, makine mühendisliği, alet imalatı, kimya, eczacılık, teknoloji, kimyevî mamuller ve ilaç sanayiinde ülke iyi noktaya doğru gitmektedir. Buğday, şeker pancarı ve ayçiçeği üretimi tarım konusunda da ilerleme aşamasında olduklarını göstermektedir.
Eğitim
Ukrayna Avrupa standartlarında bir eğitim sistemine sahiptir. Nüfusun %99’u okur yazardır. Üniversite mezunların oranı %14. Ukrayna'da toplam 300 üniversite mevcuttur ve bunlardan bazılarının geçmişi 1600-1700'lü yıllara kadar gitmektedir. Üniversitelerin çoğunda öğrenci mevcudu 2000-3000 arasındadır. Yüksek öğrenim kurumlarının büyük çoğunluğunu devlet üniversiteleri oluşturur.
Günümüzde Ukrayna, 32 ülke ve devlet arasındaki eğitime dair anlaşma çerçevesinde 50'den fazla uluslararası eğitim kuruluşu ile çalışmaktadır. Ukrayna yüksek öğretim kurumlarının yabancı öğrenci eğitiminde yaklaşık 40 senelik bir deneyimi vardır ve söz konusu okullarda bugüne dek 120,000 yabancı uyruklu uzman yetişmiştir.
Bugün bu imkan Türkiye gençlerine de tanınmıştır. Türkiye ve Ukrayna Milli Eğitim Bakanlıkları arasında, 1999 yılında başlamış olan çalışmalar eğitim sistemlerinde uyumluluk sağlama yolundadır.
Uluslararası Kiev Politeknik Üniversitesi 2002 yılında YÖK tarafından tanınmıştır.
İstanbul Üniversitesi ile Lviv Tıp Üniversitesi arasında Ocak 2001 yılında akdedilen anlaşma, öğrenci değişim programlarına imkan sağlamaktadır. Benzeri çalışmalar iki ülkenin diğer bazı okullarında da mevcuttur.
Vize Rejimi ve Gümrük
Ukrayna Türk vatandaşlarına vize uygulamaktadır. Turistik, ticari, özel ziyaret, öğrenci, kültür, imigrasyon, transit, bilimsel ve taşımacı vizeler verilmektedir. Turistik vize için bizzat Ukrayna İstanbul Başkonsolosluğuna, ya da vize alma yetkisi olan herhangi bir seyahat acentasına başvurulması gerekmektedir. Vize rejimine ilişkin en güncel bilgiler Ukrayna’nın Türkiye’deki Büyükelçiliği’nden alınabilir.
https://web.ttnet.net.tr/users/ukremb/
Sancak Mahallesi 206 Sokak No:17,06550 Çankaya - Ankara / Türkiye
Konsolosluk Şubesi Tel./Faks: 312–440 53 00
Pasaport kontrolundan önce bu formun doldurulması ve iade edilen parçanın seyahat süresince yanınızda bulundurulması gerekmektedir. Ülkeden çıkışta bu parça gümrük yetkililerince geri alınacaktır. Ukrayna’da uzun dönemli çok girişli vizeniz olsa bile sürekli olarak 6 aydan uzun süre kalamazsınız. Giriş çıkış yapmanız gerekir.
Ülkeye girişte 3000 Amerikan doları üzerinde nakit ve değerli eşyaların beyan edilmesi gerekmektedir. Beyan ederek yanınızda 10000 Amerikan doları getirebilirsiniz. Ülkeden çıkışta da gene 3000 Amerikan doları üzerinde nakdinizi beyan etmeniz gerekmektedir.
Ukrayna’ya ulaşım
İstanbul- Kiev arası ‘THY’ ve ‘Aerosvit’ hava yollarının her gün tarifeli uçuşları bulunmaktadir. Ankara- Kiev arası ‘Motorsiç’ firmasının çarşamba ve pazar olmak üzere haftada iki gün tarifeli uçuşları bulunmaktadır. ‘THY’ ile Odessa’ya pazartesi, perşembe, cumartesi ve pazar; ‘Tavriya’ hava yolları ile sali, çarsamba, Perşembe ve cuma günleri uçmaktadır. Simferepol’e ‘THY’ ile perşembe, cumartesi ve Pazar; ‘Tavriya’ hava yollari ile sali ve cuma günleri uçuşlar yapılmaktadır. Donesk’e pazartesi ve perşembe günleri ‘Dinyepir Avia’ hava yollari ile uçuşlar vardır. Ayrıca Odessa- İstanbul arası ‘Ukrferry’ firması tarafından feribot seferleri yapılmaktadır. Seyahat acentaları bilgileri ULAŞIM Bölümünde verilmiştir.
Ukrayna’da ulaşım
Ukrayna’da uçak, tren ve otobüs ile ulaşım yapılabilmektedir. Trenyolları ve otobüs firmaları ve seyahat acentaları bilgileri ULAŞIM Bölümünde verilmiştir.
Demiryolu taşımacılığı Ukrayna’nın en eski ve en geniş taşıma ağıdır. Ayrıca çok da ucuzdur. Fakat eskiliğinden dolayı trenler çok fazla rahat değildir ve zaman zaman gecikmeler yaşanır.
Otobanlar iyileştirilmektedir ve yeni firmalar karayolu taşımacılığına girmeye başlamışlardır. Otobüs kullanarak da gayet rahat bir yolculuk yapabilirsiniz.
Kiev içi seyahat taksi, otobüs, tranvay, troleybüs ve metro ile yapilabilir. Kiev merkezde en hızlı, güvenilir ve ucuz ulaşım yolu metrodur. Kiev metrosu kırmızı, yeşil ve mavi olmak üzere 3 farklı hattan oluşur. Belirli istasyonlarda hatlar arasında geçişler vardır.Teatralna’dan Zoloti Vorota’ya, Khreshchatik’den Maydan Nezalezhnosti’ye, Ploscha Liva Tolstogo’dan Palats Sporta’ya. Her istasyona gelmeden önce istasyonun ismi anons edilir. Ancak ilk defa duyacağınız Ukraynaca dili size karışık geleceğinden size tavsiyemiz önceden gideceğiniz istasyonu el kitapçığındaki haritadan, metro içinde ve istasyonlarda bulunan şemalardan tespit etmenizdir.
Taksi ile ulaşım Türkiye ile kıyaslandığında oldukça ucuzdur. El kitapçığında bulunan taksi numaraları dışında yolda durdurup anlaşacağınız herhangi bir özel otomobil de size taksi hizmeti verebilir. Fakat gideceğiniz yeri ve fiyatı önceden anlaşmanız gerekir.
Bunlar dışında dolmuş, tramvay ve troleybüs kullanarak da istediğiniz yere rahatça varabilirsiniz fakat bu araçlar için az da olsa Rusça bilmek gerekir.
Başkent Kiev’in Ukrayna’nın başlıca diğer şehirlerine uzaklığı (km)
Dnipropetrovsk
533
Donetsk
727
Jitomir
131
Zaporoje
607
Ivano-Frankivsk
561
İzmail
695
Kırovograd
298
Lugansk
811
Lviv
550
Lutsk
388
Mariupil
790
Mıkolayıv
490
Odesa
489
Poltava
337
Sevastopol
939
Simferopol
852
Sumı
346
Harkiv
478
Herson
551
Çerkası
190
Vinnitsa
256
Yalta
1060
Ujgorod
806
Konaklama
Ukrayna’da otellerde veya kiralık evlerde konaklamak mümkündür. Otel ve ev kiralama hizmeti yapan firmaların listesi OTELLER Bölümünde verilmiştir.
Yiyecek/İçecek
Ukrayna yeme alışkanlıkları iklime ve eski Sovyet rejimine bağlı geleneksel ağırlıklıdır. Geleneksel yemek üç ana öğeden oluşur. Birinci anlamına gelen ‘Pervoye’ genellikle çorba veya salatayı/antreyi, Borş çorbasını (ukraynacası borşç), ikinci anlamına gelen ‘Ftoroye’ yanında patates olan et, tavuk veya balığı, üçüncü anlamındaki ‘Tretye’ ise kompostoyu veya tatlı temsil eder. İklim nedeniyle genellikle soğuk havaya dayanıklı olan lahana, patates, şalgam gibi sebzeler bol tüketilir. Et ağırlıklı olarak domuz etidir. Bu yüzden domuz yemek istemeyenlerin dışarıda et yerken dikkat etmesi gerekir. Domuzun en kalın yağından oluşan ve ‘salo’ adı verilen kısmı çiğ ve tuzlu tüketilmesi ile bilinir. Ayrıca Türkiye’de pek bulunmayan füme et ürünleri ( balık, tavuk, domuz, salam vs) çok sayıda üretilir ve tüketilir.
Tavuk, et ve balık köftesi ‘Katleta’ olarak bilinir. ‘Kievski’ olarak dünya literatüründe olan ve tavuk eti ile hazırlanan köfte oldukça lezzetlidir. Balık genellikle kurutulmuş veya marine edilmiş olarak bulunur. Taze balık da bulunmasına rağmen genellikle tatlı su balıkları bulunmaktadır. Aynalı sazan, yayın, mersin balığı (dere türü) ve turna en çok tüketilen tatlı su balıklarıdır. Deniz balığı olarak barabulga adı verilen iri cins barbun, uskumru ve kalkan bulunabilmektedir. Somon ve çipura da çiftlik balığı olarak yurtdışından gelmektedir. Deniz ürünlerinden iri yengeç bacağı, kerevit, istakoz, kalamar, karides bulunmaktadır. Siyah ve kırmızı havyar oldukça popülerdir. Süt ürünleri de geleneksel beslenmede önemli yere sahiptir. Kaşar peyniri, lor, ‘Smetana’ adı verilen ve her yemeğe ve tatlıya ilave edilebilen özel krema, yoğurt, kefir yoğun tüketilir. Reçel ve turşu çeşitleri yaygın yapılmakta ve çok tüketilmektedir. Yaz sebzelerinin hemen hemen tamamı bulunmaktadır. Hem doğal hem kültür olmak üzere yoğun olarak mantar tüketilir. Hamur ürünlerinden mantı ile oldukça benzeyen ‘Pelmeni’, mantının lahanalı, patatesli, tatlı olmak üzere vişneli ve lor peynirli olan ‘Vareniki’ cinsi de popülerdir. Meyve biraz pahalı ve çeşit olarak azdır ancak bizde fazla olmayan ‘böğürtlen/yemiş’ kültürü gelişmiştir. Soğukta da yetişebilen bu tür yemişlerin birçok türü bulunmaktadır. Ekmek genellikle az lezzetli ve rutubetlidir, taze ekmek az yerde bizdeki lezzette bulunmaktadır. Esmer ekmek kültürü yaygıdır ve oldukça lezzetlidir.
Bira, votka, şarap ve şampanya tüketilen alkollü içeceklerin başında gelir. Ayrıca mayalı bir içecek olan ‘kvas’ yazın tankerlerle bile satılmaktadır. Ukrayna’da çok değişik türlerde alkollü ve alkolsüz içecek tüketilmektedir. Marketlerin en büyük reyonları içki ve şekerlemelere ayrılmıştır. Diğer Avrupa ülkeleri gibi su mineral olarak da yoğun tüketilmektedir.
Ukrayna’da çeşitli dünya mutfaklarından restoranlar bulunmaktadır. Helal kesim et yemekleriyle Türk mutfağının da temsil edildiği Türk restoranının yanında Ukrayna, Rus, Gürcü, Özbek, İtalyan, Fransız, Yahudi, Çin, Japon, Amerikan, Latin Amerikan restoranları bulunmaktadır. Ukrayna’daki başlıca restoranların listesi RESTORANLAR Bölümünde verilmiştir.
Ukrayna’dan Bazı Örf ve Gelenekler:
1- Misafirliğe giderken yanınızda bir hediye götürmeniz hoş olur.
2- Bir demette çiçek... Sayının 1, 3, 5 gibi tek sayılar olması tercih edilir.
3- Tokalaşırken eldiven çıkarılır, kapıda iseniz elinizi eşik üzerinden uzatmayın.
4- Eve girerken ayakkabınızı koridorda çıkarın.
5- Yemek yerken, sigara içerken karşıdaki insanlara teklif etmeyi unutmayın.
6- Misafirliğe gittiğinizde size ikram edilen yemek ve içkiyi reddetmeyin.
7- İş görüşmelerinde resmi kıyafet giyilir.
8- Kartvizitin bir tarafının Ukraynaca diğer tarafının İngilizce olması tercih edilir.
9- Kilisede beyler şapkalarını çıkarır, bayanlar ise başlarını örterler.
Resmi Tatiller
1 Ocak Yılbaşı
7 Ocak Noel (Ortodoks Noeli)
8 Mart Dünya Kadınlar Günü
1 Mayıs İşçi Bayramı
9 Mayıs Zafer Bayramı
28 Haziran Anayasa Bayramı
24 Ağustos Bağımsızlık Bayramı
Mobil Telefon Hizmetleri
Ukrayna’da GSM standardında hizmet veren 5 firma bulunmaktadır. Life , UMC, Kievstar, Beeline ve GT. Türkiye’deki mobil operatörünüzün anlaşma durumuna göre bu operatörler ile uluslar arası dolaşım yapabilirsiniz. Eğer kontörlü aboneliğiniz varsa operatörünüzden aktivasyon yaptırmanız gerekebilir. Ukrayna’daki mobil operatörlerden Life bir Turkcell yatırımı olup Turkcell, Telsim ve Avea ile uluslararası dolaşım anlaşması mevcuttur. Life şebekesini kullanmak için telefonunuzun ayarlar menüsünden telefon ayarlarına girip şebeke seçimini manual hale getirmek, daha sonra UKR 06, UA 06, 255 06, UA Astelit veya Life olarak çıkabilecek seçeneği seçmek yeterlidir. Telefonunuz uluslararası dolaşıma başladığında size Türkiye’den gelecek çağrılarda Türkiye ile Ukrayna arasında oluşacak ücretin sizin telefonunuza fatura edileceğini unutmayınız.
(Uluslararası aramada 8 10 yerine cep telefonunuzda + da kullanabilirsiniz.)
Bazı Şehirlerin Telefon Kodları:
Dnipropetrovsk
056,0562*
Donetsk
062,0622*
Harkiv
057,0572*
Herson
0552
Kyiv
044
Lugansk
0642
Lviv
032,0322
Mıkolayiv
0512
Odesa
048,0482*
Poltava
0532,05322
Rivne
0362,03622*
Sevastopol
0692
Simferopol
0652
Vinnıtsya
0432
Zaporijja
061,0612*
Jıtomyr
0412
* İşareti bulunan kod numaraları 5 haneli telefon numaraları için kullanılır.
ŞEHİRLER HAKKINDA BİLGİ
KİEV
Nüfus: 2.62 milyon
Alanı: 827 km²
Kuruluş yılı: M.S. 482
Bölge nüfusu: 1.8 milyon
Bölge alanı: 28900km²
Kiev Ukrayna’nın başkenti ve Avrupa’nın büyük şehirlerinden biridir. Yaklaşık 1500 yıl önce kurulan şehir Dnipro Nehri’nin kenarında tepelerin üzerinde inşaa edilmiştir. Eski bir efsaneye göre Kiev şehri İskandinav kökenli Kyi, Schek ve Khoryv adlı üç erkek kardeş ve onların Lybid adlı kız kardeşleri tarafından kurulmuş ve şehire en büyük kardeş olan Kyi’nin adı verilmiştir. Kurulduğu andan itibaren Doğu Avrupa’nın gözde ticaret merkezlerinden olmuştur. Bugün Kiev, doğal ve ekonomik kaynakları ile dünyanın dört bir yanından iş adamlarını ve yatırımcıları kendine çekmektedir.Önemli bir yönetim merkezi olarak Kiev, Ukrayna başkanlık yönetimini, Ukrayna parlamentosunu, bakanlar kurulunu ve devlet departmanlarını (kamu kurumlarını) bünyesinde bulundurur. Finansal olarak ise Ukrayna Merkez Bankası , yatırım şirketleri, yabancı finansal kuruluşlar, borsa kuruluşları ve 220’den fazla ticari banka vardır. Ayrıca 2000 civarında tarihi, kültürel ve mimari eser görülebilir.
Başlıca Tarihi ve Turistik Yerler
Kyivo Pecherska Lavra :
Dnipro’nun tepelerine hakim olan Pecherska Lavra neredeyse 900 yıllık bir geçmişe sahiptir. Bu kompleks yapı irili ufaklı birçok kilise ve mimari başyapıttan oluşmuştur. Lavra bünyesinde birçok yeraltı mezarlığı vardır. Bu yüzden mağaralar manastırı olarak da anılan bir yerdir. Minyatürlerden ve kilise hazinelerinden oluşan kolleksiyonuyla Pecherska Lavra dünyanın her yerinden ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır.
Ulusal Opera Evi :
Opera binası Kiev’in merkezinde Kreshchatyk Caddesi’nin yanında yer alır. Binanın dış güzelliği, görkemli iç mimarisi ve zerafetiyle tam bir bütün oluşturmaktadır. Tiyatroda yapılan gösteri ve faaliyetler genelde Ukrayna-Rus opera ve balesi üzerinedir. Profosyonel sanatçılar, yaratıcı ışıklandırma ve göz alıcı dekorları ile hafızalardan silinmeyecek anılar bırakacağından emin olabilirsiniz.
Vaftiz Vlodimir :
Vlodimir Tepesi’nin yamaçlarında Rus Vaftiz olarak da bilinen Prens Vlodimir’in görkemli anıtı yer alır. Prens Vlodimir Kiev Ruslarını 988 yılında Hristiyanlık’la tanıştırmıştır. Anıt 1853 yılında dikilmiştir.
Aziz Nikolas Katolik Katedrali :
Katedral 1899-1909 yılları arasında, mimar Horodetsky tarafından inşaa edilmiştir. Yapı ana caddelerden biri olan Chervonoarmiyska caddesinde yer alır ve sahip oldugu Gotik sitil ve sivri ikiz kuleleriyle hemen farkedilir. 1980 yılında bir restorasyon geçiren Aziz Nikolas Katedrali günümüzde Katolikler için ibadethane olarak kullanılmakla beraber org müziği konserlerine de ev sahipliği yapmaktadır.
Altın Kapı (Golden Gate) :
Yüksek sur biçimli duvarlardan oluşan yapının tarihi yüzyıllar öncesine, 1037 yılına kadar dayanır ve ünlü Kral Bilge Yaroslav saltanatı döneminde inşaa edilmiştir. O dönemde duvar, şehrin sınırlarını belirlemekteydi. Yapı aslına uygun olarak 1983 yılında restore edilmiştir. Bünyesinde bir müze barındırır. Altın Geçit, Kiev’in merkezinde , Zoloti Varota metro istasyonunun hemen yanında yer alır.
Aziz Sofia Katedrali :
Aziz Sofia Katedrali 13 kulesiyle gösterişli ve etkileyici görünüme sahip bir yapıdır. 11. asırda , Prens Yaroslav’ın Pecheneg seferinde kazandığı zafer anısına inşaa edilmiştir. Katedral kurulduğu andan itibaren Kiev Rusları’nın önemli bir kültür ve politika merkezi olmuş, birçok ülkeden elçiler burada kabul edilmiştir. Aziz Sofia Katedrali dış kısmında bulunan 11. asırdan kalma mozaikler ve freskleriyle ünlüdür.
Mariyinsky Sarayı :
Mavi-krem renklerden oluşan muhteşem güzellikteki saray, Kiev’in en büyük parklarından birinin içinde yer alır. 1750 yılında Rus Mimar Ivan Minçurin gözetimi altında Bartolomeo Rastelli tarafından inşaa edilmiştir. Bu etkileyici bina Çar ailesinin malikanesi olarak uzun süre kullanıldı. Bugün ise başkan ziyaretlerine, resmi resepsiyonlara, uluslar arası konferanslara ev sahipliği yapmakla birlikte turist grupları için turlar da düzenlenmektedir.
Andriyivsky Yokuşu :
Kiev’in en eski ve dik sokağı olan Andriyvsky Yokuşu, Ukraynaya’ özgün hediyelik eşya almak için gidilebilecek yerlerin başında gelir. Seyyar satıcıların çoğunlukta olduğu bu sokakta her keseye ve zevke uygun hediye bulunabilir. Ayrıca sokak üzerinede sanat galerileri, dükkanlar, stüdyolar ve kültür müzeleri yer alır. Padol’e ve Andriyivsky’e hakim bir şekilde, yokuşun orta kısmında Aziz Andrey kilisesi görülebilir. İtalyan Mimar Bartolomeo Rastelli tarafından dizayn edilen ve 1754 yılında yapımı tamamlanan, Ukrayna barok tarzında olan 5 kubbeli bir yapıdır. Burada görülecek başka bir tarihi yapı ise 1902 yılında gotik tarzda modernize edilen Richard Şatosu’dur.
Füniküler
1905te inşaa edilen Funicular Kiev’in eski merkezi Padol ile Mihaylivskaya Meydanı arasında calışan bir çeşit teleferiktir. Normalde uzun bir yol olan Padol-Mihayivskaya arası mesafeyi 2 dakika gibi kısa bir sürede gidebilirsiniz. Ayrıca bu sayede Kiev’in ve Dnipro nehrinin unutulmaz güzel manzarasını izleme şansı da bulacaksınız. Kişi başına ücret 50 Kopiek olup 7 yaşından ufak çocuklar için ücret alınmamaktadır.
Horodetsky Binası:
Kiev’in en ilginç binalarından biri olan Horodetsky binası merkez Kiev’in en sessiz ve huzur dolu kısmında yer alır. Tanınmış mimar Horodetsky tarafından 1902-1903 yılları arasında inşaa edilmiştir. Yapının duvarları ve çatısı mitolojik
ve avcılıkla ilgili oyma süs ve figürlerle doludur.
Volodymyr Katedrali :
1882’de yapılan bu ortodoks kilisesi Neo-Bizans stili özelliklerini taşır. İç süslemede kullanılan harika fresk ve duvar süslemeleriyle kesinlikle görülmesi gereken yerlerdendir. Ayrıca katedralde koro müziği de dinlenebilir. Yapı, Kiev’in merkezi caddelerinden biri olan Taras Shevchenka Bulvarı üzrinde yer alır.
Khreschatik (Kreşatik) :
Khreschatik Kiev’in ana caddesidir. Tarihi binalarla son dönemde yapılan alış-veriş merkezlerinin iç içe olduğu, yeniyle eskinin birbirine karıştığı kozmopolit bir yapısı vardır. Cadde haftasonları trafiğe kapatılır. Geniş caddede istediğiniz gibi dolaşabilirsiniz.Caddenin sonunda Turuncu Devrim’e ev sahipliği yapan Bağımsızlık Meydanı bulunur.
HARKİV
Şehir Nüfusu : 1.47 milyon
Kiev’e Uzaklığı : 487 km
Bölge Alanı : 31.400 km²
Bölge Nüfusu : 2.84 milyon
Harkiv Rusya sınırının 40 km uzağında, Harvov, Lupan ve Uda nehirlerinin birbirine karıştığı kısımda bulunur. 1659 yılında kurulan ve o zamanlar bir sınır ileri karakol olan Harkiv, 17. yüzyılın sonlarına doğru bir ticaret merkezi halini almıştır. Ayrıca 1919-1934 yılları arasında Sovyet Ukraynası’nın başkenti olmuştur. 1920-1930 yılları arasında ise Ukrayna kültürel rönesansına ev sahipliği yapmıştır.
Şehirde görülecek yerler arasında 17. ve 18. yüzyıllara ait Pokrovsky ve Upensky katedrallerinden bahsedilebilir.
Günümüzde şehir ağır makine inşaat sanayi, kimyasal ve farmakolojik bitki yetiştiriciliği ile ün salmıştır.
DNİPROPETROVSK
Şehir Nüfusu : 1.8 milyon
Kiev’e Uzaklığı : 479 km
Bölge Alanı : 31.900 km²
Bölge Nüfusu : 3,47 milyon
Ukrayna’nın en büyük endüstri merkezi olan Dnipropetrovsk, Dnipro Nehri üzerinde yer alır. Şehirde, Sovyet döneminden kalma makine inşaat, demir-çelik fabrikaları, kimyasal ve yağ rafine tesisleri bulunur. Aynı zamanda Ukrayna’nın en zengin ve verimli tarım bölgelerindendir. Ulusal tarım ürünlerinin %6’sı buradan sağlanır. Demiryollarının kavşak noktasında yer alır. Ayrıca birçok yüksek eğitim kurumu, enstitüyü bünyesinde barındırır.
Şehir Prens H. Potyomkin tarafından, İmparatoriçe II. Katerina adına 1776 yılında kurulmuştur ve ilk adı Katerinoslav’dır. Daha sonra I. Pavel tarafından Novorosyisk olarak değiştirilmiş ve bir süre bu ad altında kaldıktan sonra Dnipropetrovsk olarak günümüze gelmiştir. (1796–1802)
DONETSK
Şehir Nüfusu : 1.033 milyon
Kiev’e Uzaklığı : 729 km
Bölge Alanı : 26.500 km²
Bölge Nüfusu : 4.66 milyon
Bir güneybatı şehri olan Donetsk, ünlü kömür madeni ve endüstri merkezi olan Donbas’ın tarihi başkentidir. 1869 yılında İngiliz girişimci John Huges tarafından kurulmuş ve bir dizi fabrika inşaatından sonra hızla gelişmiştir.Şu anda Ukrayna’nın en büyük metalürji merkezidir.
Şehrin nüfusunun çoğu çarlık ve Sovyet döneminde buradaki fabrikalarda çalışmak için bölgeye gelen Ruslardan oluşur.Şehrin 1924-1961 yılları arasındaki adı Stalino’dur.
ODESA
Şehir Nüfusu : 1.029 milyon
Kiev’e Uzaklığı : 480 km
Bölge Alanı : 33.300 km²
Bölge Nüfusu : 2.42 milyon
Odessa Ukrayna’nın en büyük liman şehridir.1794 yılında II. Katerina tarafından kurulmuştur.19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarında tahıl ticareti, tersanecilik ve kaçakçılık merkezi haline gelmiştir. Günümüzde ise şehir Ukrayna’nın Avrupa’ya açılan penceresi ve bir kültür merkezidir. Şehirde gemi sanayi ve ticaret dışında birçok fuar, sempozyum ve konferans düzenlenir. Odessa’yı bir yılda ziyaret eden kişi sayısı 100.000’i bulmaktadır. Görülecek önemli yerler arasında ise Promorsky Merdivenleri, deniz demiryolu ve sayısız güzel plajları sayılabilir.
ZAPORİJJA
Şehir Nüfusu : 0.85 milyon
Kiev’e Uzaklığı : 568 km
Bölge Alanı : 27.200 km²
Bölge Nüfusu : 1.87 milyon
Şehir 1770 yılında bir Kazak kampı olarak kurulmuştur. Zaporijja’nın Ukrayna halkbiliminde önemli bir yeri vardır.
Bugün ise Zaporijja, ağır sanayi bölgesidir. Bu gelişimin sebebi 1930’larda hizmete giren Dnipro hidroelektrik santralidir. Avrupa’nın en büyük nükleer enerji santrali bu şehirdedir. Ayrıca devasa bir motorlu araç fabrikası da vardır.
Görülecek yerleri için M.Ö. 4000–2000 döneme ait kalıntılar ve 15–18. yy. Kazak kalelerinden bahsedilebilir.
LVİV-(Galiçya)
Şehir Nüfusu : 0.758 milyon
Kiev’e Uzaklığı : 544 km
Bölge Alanı : 21.800 km²
Bölge Nüfusu : 2.59 milyon
Lviv Ukrayna’nın en batısında Polonya sınırında bulunur. 13. yy.da kurulan şehir Karadeniz ve Batlık Denizi’nin arasında eski ticaret yollarının kavşak noktasındadır.
Lviv tarihi mimari zenginliğiyle öne çıkan bir şehirdir. 17. yy.da zengin tüccarlar Avrupa’nın dört bir yanından ünlü mimarları buraya davet ederek Lviv’in Avrupa’nın incisi haline gelmesini sağlamışlardır. Şehir Kasım 1998’de UNESCO tarafından koruma altında alınmıştır.
Bunların dışında şehir bir taşımacılık ve endüstri merkezidir. Motorlu araç, tarım araçları, elektronik cihaz ve kimyasal ürün üretimi yapılır.
KIRIM ÖZERK CUMHURİYETİ
Nüfus : 2.400.000
%60 Rus, %24 Ukraynalı, %11 Kırım Tatarı, %5 Diğer (Kazan Tatarı, Azeri, Karaim, Kırım çak, Yahudi, Ermeni, Rum, Beyaz Rus, Bulgar, Moldavan, Leh)
Başkenti : Akmescit (Simferopol) ( 364.000)
Yüzölçümü : 27.000 Km²
Dil : Rusça, Ukraynaca, Kırım Tatarca
Başlıca Şehirleri : Akyar (Sivastopol) , Kerç, Kefe (Feodosya) , Kezlev (Gözleve) (Yevpatorya), Yalta, Canköy , Bahçesaray.
Ekonomi:
Başlıca gelir kaynakları tarım, madenciliğe dayalı sanayi, balıkçılık ve kıyı turizmi.
Yeraltı kaynakları : kömür, demir, manganez, alçı taşı...
Kırım'ın kuzey kısmı tarımın en yaygın olduğu bölgedir. Ağırlıklı olarak ayçiçeği, mısır ve buğday yetiştirilir. Gerekli su Dinyeper nehrinden kanallar aracılığıyla sağlanır.
Yönetim biriminin merkezi Akmescit yarımadanın kültür ve sanayi merkezidir.
Güneydeki yamaçlarda üzüm bağları yer alır. Parfüm yapımında kullanılmak üzere çiçek de yetiştirilir.
Görülmesi Gerekli Önemli Yerler :
Kırım savaşı Türk Şehitliği- Sivastopol (Akyar)
Balaklava koyu-Sivastopol (Akyar)
Kırlangıç Yuvası - Alupka
Livadya Sarayı - Yalta
Botanik Bahçesi - Yalta
Yalta Sahil Yolu - Yalta
Aluşta Sahil Yolu - Aluşta
Vorontsovskiy Sarayı - Alupka
Panorama - Sivastopol (Akyar)
Akvarium Müzesi - (Akyar)
Hersones Antik Şehri - Sivastopol (Akyar)
Hansaray - Bahçesaray
Zincirli Medrese - Bahçesaray
Çufut Kale - Bahçesaray
Eski Kermen - Bahçesaray
Tepe Kermen - Bahçesaray
Sudak Kalesi - Sudak
Noviy Svet - Sudak
Ayvazovski Resim Müzesi - Feodosya (Kefe)
Ceneviz Kalesi - Feodosya (Kefe)
Kerç Kalesi - Kerç
Han Camii (Mimar Sinan'ın eseri) - Yevpatorya (Gözleve)
Neapolis Antik Şehri - Simferopol (Akmescit)
KARPATLAR
Ukrayna’nın batısında yer olan Karpatlar- muhteşem doğa güzelliğine sahip, nehir ve mineral kaynakları açısından zengin, bol güneşli ve ormanlı bir merkezdir. Ayrıca Karpatlar- ekolojik açıdan oldukça temiz bir ilçesidir. Çok sayıda mineral ve şifalı kaynakları, yüksek oksijenli ve ozonlu havası, hem tatil, hem de sağlık açısından Karpatlar ziyaretçilerine muhteşem imkanları sunar. Zakarpatiye bölgesinin Truskavets, Morşin, Svalyavskiy, Rahovskih, Hustskiy ve Tyaçevskiy ilçelerinde 400 çeşitden fazla mineral suyunun bulunmaktadır. En meşhur sayfiye yerleri arasında Truskavets, Morşin ve Shidnitsa sayılabilir.
Ayrıca Prikarpatiye ve Zakarpatiye kayak sporu sevenlere geniş imkanlar sunmaktadır. Trostyan, Podobovets ve Dragobrat dağları hem amatör hem de profesyonel kayakçılara inanılmaz zevkli anlar yaşatacaktır. Avrupa standartlarına göre yapılan otellerde ve tatil yerlerinde gelişmiş pistler ve teleferikler mevcuttur. Kış tatili için en bilinen merkezler, Slavskiy, Volovets, Dragobrat, Mejigoriye, Podobovets, Rahov ve Yasinya’dir.
GENEL BİLGİ:
Yangın ihbar – 01
Polis imdat – 02
Ambulans – 03
TC BÜYÜKELÇİLİĞİ,
KONSOLOSLUK ŞUBESİ
Arsenalnaya Sok., 18, Kiev
Tel. - 8 (044) 2849915
8 (044) 2849932
8 (044) 2849964
ODESSA GENEL KONSOLOSLUĞU
Primorskiy bulv., 10, Odesa
Tel.- 8 (048) 2347231
8 (048) 2347267
8 (048) 2347275
UKRAYNA ANKARA BÜYÜKELÇİLİĞİ
206 Sokak, No.17, Sancak Mah.,
Yıldız, Çankaya/Ankara 06550
Tel. : 8 10 90 312 440 52 89, 8 10 90 312 442 16 58
Faks : 8 10 90 312 440 68 15
e-mail : ukremb_tr@kablonet.com.tr
UKRAYNA İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU
Adakale Sok., No.13,Çenlikköy
Florya, Bakırköy, İstanbul
Tel. : 8 10 90 212 2525402
Faks : 8 10 90 212 2525403
