AB-Türkiye ilişkilerinde kritik hafta

Avrupa Komisyonu, Çarşamba günü Türkiye’nin AB yolunda yaptığı reformların ve bu konudaki eksikliklerinin değerlendirildiği 2006 İlerleme Raporu ile önümüzdeki dönemde Türkiye ile ilişkilerde izlenecek “Yol Haritası”nın belirleneceği “Strateji Belgesi”ni açıklayacak.

AB’nin çağrılarına karşın Türkiye’nin limanlarını Rumlara açmaması ve 301’nci madde konusunda adım atmamasının Brüksel’de yarattığı hoşnutsuzluğu yansıması bekleniyor. 2005 raporunun yayınlandığında Türkiye-AB ilişkilerine hakim olan iyimser havanın önemli ölçüde dağıldığına dikkat çekiliyor.

Türkiye-AB ilişkilerinde “kritik” bir haftaya giriliyor. Avrupa Komisyonu, Çarşamba günü Türkiye’nin AB yolunda yaptığı reformların ve bu konudaki eksikliklerinin değerlendirildiği yıllık İlerleme Raporu ile önümüzdeki dönemde Türkiye ile ilişkilerde izlenecek ”Yol Haritası”nın belirleneceği “Strateji Belgesi”ni yayınlayacak.

Son bir yılda Türkiye’nin insan hakları ve demokratikleşme alanlarında attığı adımlar ile yaşanan sıkıntılar ve belirlenen eksikliklerin ayrıntılı bir biçimde değerlendirildiği İlerleme Raporu’nda Türkiye açısından özellikle Kıbrıs ve ifade özgürlüğü konularındaki eleştirilerin rahatsızlık yaratacağı ifade ediliyor.

AB Dönem Başkanı Finlandiya, Türkiye ile üyelik müzakerelerinden bir “kaza”nın yaşanmaması için taraflarca “iyi niyetli” olarak nitelendirilen çabalarına karşın Çarşamba öncesi Kıbrıs konusunda önerdiği formül konusunda bir uzlaşı sağlayamadı. Bu nedenle Avrupa Komisyonu, Türkiye’nin Ankara Antlaşması’nı Kıbrıs Rum Kesimi dahil, AB’nin yeni üyelerine uygulanmasına ilişkin Ek Protokolün yükümlülüklerini yerine getirmemekle itham edecek.

Ancak Komisyon’un bu konuda bir tavsiyede bulunması beklenmiyor. Bu durumda, kararın, Aralık ortasında toplanacak olan AB liderleri zirvesine kalacağı belirtiliyor. AB liderlerinin çoğunun ise, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin tümüyle askıya alınmasına karşı çıkacağı ve sadece gümrük birliğine ilişkin başlıklardaki müzakerelerin başlatılmamasını tercih edeceği sanılıyor.

İlerleme Raporu’nda Türkiye’ye sadece Kıbrıs konusunda değil, birçok başka konularda da eleştiriler yöneltilecek. AB’nin “değiştir veya kaldır” çağrılarına karşın TCK’nın 301’inci maddesi konusunda bir adım atılmaması da raporda eleştirilere konu olacak. Avrupa Komisyonu ayrıca, dini özgürlükler, gayri Müslim azınlıklar, kadın ve sendika hakları gibi konularda Türkiye’ye kırık not verecek.

HAVA DEÐİŞTİ
Avrupa Komisyonu’nun yeni İlerleme Raporu, Türkiye-AB ilişkilerinde zorlukların yaşandığı bir dönemde açıklanacak. 2005 raporu, üyelik müzakerelerinin resmen başlatıldığı 3 Ekim 2005’den kısa bir süre sonra Türkiye-AB ilişkilerinde “ilk bahar” havasının hakım olduğu 9 Kasım’da yayınlanmıştı. O dönemde AB ülkeleri, çetin pazarlıkların sonucunda Türkiye ile müzakere sürecinin başlatılması konusunda anlaşmışlardı. Türkiye’de ise, AB üyelik hedefine destek önemli bir düzeyde seyrediyordu.